30-1-2010 ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗ και ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ

		Στ’ ακρογιάλια του Αιγαίου, κάτω από τον γαλανό, φωτεινό ουρανό συντελέστηκε ένα θαύμα καλό κι ωφέλιμο για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Αναδύθηκε ο πρώτος οικουμενικός, παγκόσμιος, παγκοσμιοποιητικός πολιτισμός. Και η χώρα που τον γέννησε ονομάστηκε ΕΛ-ΛΑΣ. ΕΛ, σελήνη, ήλιος, φως και ΛΑΣ, η πέτρα. Στις παραλίες του Αιγαίου η γνώση βγήκε από τα θησαυροφυλάκια της όποιας εξουσίας και δόθηκε στο λαό. Και ο λαός έμαθε τον τρόπο από πέτρα, από εργαλείο, να γίνεται φως, έμαθε τη μέθοδο που επιτρέπει στον άνθρωπο να είναι πάντα νέος, πάντα παιδί, να λούζεται μια παιδικότητα με κόπους και αγώνες ξανακερδισμένη. Να μην απογοητεύεται, να μη χάνει τη γοητεία του. Η βίβλος του Ελληνισμού είναι ο Όμηρος. Όμηρος σημαίνει Συνάντηση. «Ωμήρησε δέ μοι παρ᾽ εταίρων άγγελος ωκύς», «με συνάντησε εκ μέρους φίλων γρήγορος αγγελιοφόρος». Η Ελλάδα σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της ήταν τόπος συνάντησης, τρόπος συνάντησης. Τόπος φιλόξενος που ήξερε να εκμεταλλεύεται ότι καλό έφερνε κάθε ξένος. Από τη μέθοδο εκείνη της συνάντησης προέκυψε ο οικουμενικός, ο παγκόσμιος, ελληνικός πολιτισμός και η ελληνική παιδεία ήταν η μέθοδος αναπαραγωγής του πανανθρώπινου εκείνου πολιτισμού. Η ελληνική παιδεία καλλιεργούσε ισομερώς ολόκληρο τον άνθρωπο. Ήταν καθολική παιδεία, του όλου ανθρώπου. Τρεις οι βασικοί δάσκαλοι, ο Γραμματιστής που γύμναζε το μυαλό, ο Παιδοτρίβης-γυμναστής που φρόντιζε να καλλιεργείται η δύναμη και ο Κιθαριστής-μουσικός που έργο του ήταν η καλλιέργεια της ευαισθησίας, της καλαισθησίας. Τριπλό ήταν το αίτημα, αναζήτηση της αλήθειας, της δύναμης και του κάλλους· αναζήτηση της αλήθειας, της ζωντάνιας και της ομορφιάς. Έλληνας επικράτησε να θεωρείται όχι αυτός που ήταν στη φυλή, στη ράτσα, στη καταγωγή, αλλά όποιος μετείχε της ελληνικής παιδείας, της Κοινής γλώσσας, του οικουμενικού ελληνικού πολιτισμού. Η γιορτή των Τριών Ιεραρχών καθιερώθηκε τον 11ο αιώνα. Δυο Καππαδόκες, ο Μέγας Βασίλειος και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, κι ένας Σύρος από την Αντιόχεια, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος ορίσθηκε να τιμώνται ως προστάτες της ελληνικής παιδείας! Οι μεσαιωνικοί μας πρόγονοι αισθάνθηκαν την ανάγκη να τονίσουν την αξία της ελληνικής παιδείας τον 11ο αιώνα, επειδή, τότε ακριβώς φάνηκε ότι είχε διαμορφωθεί ένας άλλος πόλος, ένας άλλος τρόπος ζωής, μια άλλη παιδεία. Αντί για την ελληνική οικουμενικότητα που δεν έδινε καμιά σημασία στη ράτσα, κυριαρχούσε πλέον στην Ευρώπη ο ρατσισμός των Φράγκων που χώριζε τους ανθρώπους σε γαλαζοαίματους και παρακατιανούς. Διασπάστηκε η καθολικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης και απολυτοποιήθηκε το μυαλό. Η παιδεία εστίαζε πλέον στη μονομερή καλλιέργειά του. Τελικά κυριάρχησε και στον τόπο μας, εδώ και δυο αιώνες, η ανάπηρη, η σακάτικη αυτή παιδεία. Η ισόρροπη καλλιέργεια της διάνοιας, της δύναμης, και της καλαισθησίας, μετατράπηκε σε μονόπλευρη καλλιέργεια του μυαλού. Η ελληνική παιδεία αλλοιώθηκε και αλώθηκε, αλλά, μέχρι σήμερα παραμένει και διατηρείται η γιορτή των προστατών της. Είναι άγνωστη η φυλετική τους καταγωγή, αλλά είναι πασίγνωστο το γεγονός ότι και οι τρεις ήσαν Έλληνες, από την άποψη της παιδείας, από την άποψη του πολιτισμού. Η γιορτή των Τριών Ιεραρχών μας θυμίζει ότι ολοκληρωμένος άνθρωπος δεν είναι το τέλειο κομπιούτερ, το γερό και γυμνασμένο μυαλό. Ολοκληρωμένος άνθρωπος είναι αυτός που έχει καλλιεργήσει και τη διανοητική αλλά και την αντίστοιχη συναισθηματική νοημοσύνη, αυτός που ξέρει τον τρόπο να συντηρεί τη φλόγα της έμπνευσης, που δεν απογοητεύεται και καρποφορεί, εν μέσω παγετώνος, καρπούς ωφέλιμους κι ωραίους.