«Untouchables» (ΑΘΙΚΤΟΙ) - 2011

		Ο Driss είναι ένας σενεγαλέζικης καταγωγής μικροαπατεώνας, που ζει στα προάστια του Παρισιού και αποφυλακίστηκε πρόσφατα μετά από φυλάκιση 6 μηνών για ληστεία κοσμημάτων. Ζει από το επίδομα ανεργίας, αλλά, για να το δικαιούται πρέπει να προσκομίσει βεβαίωση από 3 διαφορετικούς εργοδότες ότι πράγματι αναζήτησε δουλειά και δεν βρήκε. Ο Philippe είναι ένας Παριζιάνος αριστοκράτης τετραπληγικός που ψάχνει κάποιον να τον φροντίζει. Είναι πλούσιος, καλλιεργημένος, ακούει κλασική μουσική και συλλέγει έργα τέχνης μεγάλης αξίας. Δεν αισθάνεται τίποτα κάτω από τον λαιμό του. Το αναπηρικό του καροτσάκι το χειρίζεται με το πηγούνι του. Η πλοκή της ταινίας είναι εμπνευσμένη από την αληθινή ιστορία του Philippe Pozzo di Borgo και του φροντιστή του Abdel Sellou (Driss). Ο Philippe Pozzo Di Borgo τώρα ζει στο Μαρόκο. Είναι ξαναπαντρεμένος και έχει δύο κόρες. Ο Abdel Sellou (Driss) έχει πλέον δική του εταιρία. Είναι παντρεμένος και έχει τρία παιδιά. Ο Philippe Pozzo di Borgo, γεννήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 1951, είναι ένας Γάλλος επιχειρηματίας, έμεινε τετραπληγικός σε ηλικία 42 ετών το 1993, μετά από ένα ατύχημα με αλεξίπτωτο πλαγιάς. Ο θάνατος της συζύγου του στις 3 Μαΐου 1996, τρία χρόνια μετά το ατύχημα που είχε με το αλεξίπτωτο πλαγιάς, τον βύθισε σε κατάθλιψη από την οποια τον βοήθησε να βγει ο φροντιστής Abdel Sellou. Για την ιστορία τους, οι δημιουργοί της ταινίας έμαθαν το 2004, όταν αργά το βράδυ είδαν ένα ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στο βιβλίο-αυτοβιογραφία του Philippe Pozzo di Borgo «The Second Chance» (Εκδόσεις Bayard - 2001). 10 περίπου σελίδες του βιβλίου αναφέρονταν στη σχέση των δύο ανδρών. «Ήταν ένα ντοκιμαντέρ που είδαμε το 2004, βλέπαμε τηλεόραση μαζί αργά το βράδυ, τόσο αργά που οι περισσότεροι άνθρωποι κοιμόντουσαν. Το ντοκιμαντέρ δεν ήταν πολύ καλό, αλλά η ιστορία των δύο ανδρών ήταν πολύ ενδιαφέρουσα». Στις 20 Μαρτίου 2012, έγινε η ταινία με τις περισσότερες εισπράξεις σε μη αγγλική γλώσσα, με 281 εκατομμύρια δολάρια. Τα πραγματικά πρόσωπα της ταινίας: Philippe Pozzo di Borgo και Abdel Sellou. Τα πραγματικά πρόσωπα της ταινίας: Philippe Pozzo di Borgo και Abdel Sellou. Βλέποντας αυτούς τους δύο ανθρώπους, θα λέγαμε ότι ο Philippe είναι πνευματικός άνθρωπος ενώ ο Driss όχι. Και πράγματι ο Driss είναι ακαλλιέργητος, έχει όμως ένα προτέρημα, τη ΖΩΝΤΑΝΙΑ. Στο ΠΙΣΤΕΥΩ οι Πατέρες της Δεύτερης Οικουμενικής Συνόδου όταν αναφέρονται στο Άγιο Πνεύμα, ως κύριο χαρακτηριστικό Του αναφέρουν την ΖΩΝΤΑΝΙΑ: «Και εις το Πνεύμα το Άγιον, το κύριον, το ζωοποιόν …» Ο άνθρωπος αποτελείται από ΝΟΥ, ΛΟΓΟ και ΠΝΕΥΜΑ. Νους είναι η προσοχή, η αυτοσυνειδησία, το «εγώ». Λόγος είναι η δια λέξεων σκέψη και έκφραση. Πνεύμα είναι η ζωντάνια, η παιδικότητα, η «καλλιτεχνίλα», ο έρωτας, η έμπνευση, το «παιδί». Ο λόγος δεν γεννά το πνεύμα. Ο λόγος δύναται να είναι εμπνευσμένος, να έχει πνεύμα, ζωντάνια, γοητεία ή και να μην έχει, να είναι ξερός, στεγνός, στυγνός, νεκρός, «εγκεφαλικός», παγερός. Το πνεύμα χρειάζεται να καλλιεργηθεί αυτόνομα, δεν συναυξάνεται με την καλλιέργεια του λόγου. Μπορεί δύο άνθρωποι να λένε τα ίδια πράγματα και ο ένας, να κοιμάσαι που τον ακούς, και ο άλλος να γουρλώνεις τα μάτια σου που τον ακούς, (τα ίδια νοήματα, τις ίδιες λέξεις) από το αν είναι ζωντανός ή κομπιούτερ, ψυχρό και νεκρό. Το πνεύμα είναι, όχι τα λόγια που λέω, αλλά ο τρόπος που τα λέω, το αν έχουν ζωντάνια ή όχι. Το πνεύμα έχει να κάνει με την καρδιά, με το όργανο που ρυθμίζει την κυκλοφορία του αίματος, του φορέα της ζωής στο σώμα του ανθρώπου. Το πνεύμα το καλλιεργεί η εκούσια με υπομονή βίωση του όποιου πόνου ή κόπου φέρνει η ζωή. Το πνεύμα αυξάνεται όταν υποχωρεί ο λόγος. Ύψιστη κατάσταση λειτουργίας του πνεύματος η αγάπη. Συχνά η καλλιέργεια του λόγου αντιμάχεται την ανάπτυξη του πνεύματος. Ο δυτικός άνθρωπος νομίζει, εξ αιτίας του Φιλιόκβε, ότι καλλιεργώντας το λόγο αυτόματα συναυξάνει και το πνεύμα εντός του. Όμως το Πνεύμα εκπορεύεται μόνο από τον Πατέρα. Αν δεν καλλιεργηθεί ανεξάρτητα και το πνεύμα, ο θνητός θα παραμένει άνευ πνεύματος, με νεκρό το πνεύμα του. Θα χάσει τη γοητεία του, θα καταντήσει μη ερωτεύσιμος. Η καλλιέργεια του πνεύματος μοιάζει με το πέταγμα του χαρταετού, είναι παράλογη, ενώ η καλλιέργεια του λόγου είναι λογική. Ο λόγος για να καλλιεργηθεί πρέπει να τον εμπλουτίζεις, να τον προπονείς, η πορεία είναι ανάλογη. Του πνεύματος η καλλιέργεια είναι παράλογη, για να αυξάνεις τις πιθανότητατες να συμβαίνει η έμπνευση πρέπει να "πεθαίνεις" ως "Εγώ", είναι σαν το πέταγμα του χαρταετού, για να μπορεί να πετά πρέπει να είναι δεμένος στη γη. Η πορεία είναι αντιστρόφως ανάλογη. Στρέφεται κανείς προς τον άδη, στρέφεται προς το ντάουν, τη μη χαρά, για να αυξηθούν οι πιθανότητες να έρθει η έπνευση, να αναβλύσει η χαρά. Η λειτουργία της έμπνευσης μοιάζει με το πέταμα του χαρταετού. Χρειάζεται να φυσάει το αεράκι της έμπνευσης αλλά πρέπει ταυτόχρονα να υπάρχει ο σπάγκος που να τον κρατάει στο έδαφος προσγειωμένο, αλλιώς πέφτει και τσακίζεται. Σπάγκος η ταπείνωση. «”Κι εσύ βλέπεις τον εαυτό σου να βυθίζεται σε μια εκστατική κατάσταση, σε σημείο που νιώθεις ότι σχεδόν δεν υπάρχεις. Το χέρι μοιάζει να μην ακολουθεί το σώμα... Απλώς κάθομαι εκεί, παρατηρητής... Κι έτσι, απλά, όλα ξεχειλίζουν από μόνα τους”. Η περιγραφή αυτή έχει εντυπωσιακές ομοιότητες με την περιγραφή που έδωσαν εκατοντάδες διαφορετικοί άνδρες και γυναίκες – ορειβάτες, πρωταθλητές σκακιού, χειρούργοι, μπασκετμπολίστες, μηχανικοί, διευθυντές, ακόμα και υπάλληλοι αρχείων – όταν αναφέρθηκαν στη στιγμή που ξεπέρασαν τον εαυτό τους σε κάποια αγαπημένη τους δραστηριότητα. Η κατάσταση που περιγράφουν ονομάστηκε "ροή" από τον Μιχάλι Τζικτζεντμιχάλι, ο οποίος συγκέντρωσε τέτοιες αναφορές σχετικά με εξαιρετικές επιδόσεις κατά τη διάρκεια μιας εικοσαετούς έρευνας. Οι αθλητές γνωρίζουν αυτήν τη χαρισματική κατάσταση με τον όρο "ζώνη", όπου η τελειότητα έρχεται αβίαστα, θεατές και αντίπαλοι χάνονται στην ομίχλη της απόλυτης απορρόφησής τους εκείνης της στιγμής. Η ροή αντιπροσωπεύει ίσως το ζενίθ στη χαλιναγώγηση των συναισθημάτων, υποτάσσοντάς τα στην υπηρεσία της επίδοσης και της μάθησης... Όταν εγκλωβίζεται κανείς στην ανία της κατάθλιψης ή στην αναστάτωση του άγχους, η ροή εμποδίζεται... Το χαρακτηριστικό σημάδι της ροής είναι μια αίσθηση αυθόρμητης χαράς, και αγαλλίασης...». «Η προσοχή συγκεντρώνεται τόσο πολύ, που οι άνθρωποι συνειδητοποιούν μόνο το στενό πλαίσιο της αντίληψης που συνδέεται με τον άμεσο στόχο, και χάνουν την αίσθηση του χρόνου και του χώρου. Ένας χειρούργος, για παράδειγμα, θυμάται μια πολύ δύσκολη εγχείρηση, κατά την οποία βρέθηκε σε ροή. Όταν ολοκλήρωσε την επέμβαση, πρόσεξε μια στοίβα πέτρες και σοβάδες στο πάτωμα του χειρουργείου... Ενώ εκείνος ήταν αφοσιωμένος στην εγχείριση, ένα μέρος από το ταβάνι είχε υποχωρήσει... Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε ροή είναι τόσο απορροφημένοι με το έργο που έχουν μπροστά τους, ώστε χάνουν την αίσθηση του (καθημερινού) εαυτού τους, εγκαταλείπουν τις μικρές (καθημερινές) ανησυχητικές σκέψεις, την υγεία, τους λογαριασμούς που τρέχουν, ακόμα και την ίδια την ευημερία της καθημερινής ζωής. Υπό την έννοια αυτή οι στιγμές της ροής είναι "εκτός Εγώ"... Άνθρωποι που βρίσκονται σε ροή επιδεικνύουν έναν δεξιοτεχνικό έλεγχο πάνω σε αυτό που επιτελούν και οι αντιδράσεις τους είναι απόλυτα εναρμονισμένες με τις εναλλασσόμενες απαιτήσεις της εργασίας τους. Και παρόλο που οι άνθρωποι έχουν τις καλύτερες επιδόσεις σε κατάσταση ροής, δεν ενδιαφέρονται για το πόσο καλά πηγαίνουν, ούτε απασχολούνται με σκέψεις επιτυχίας ή αποτυχίας – αυτό που τους παρακινεί είναι η ίδια η αγαλλίαση της εργασίας τους. Η ποιότητα της προσοχής στη ροή είναι χαλαρή, αν και πολύ εστιασμένη. Στη ροή υπάρχει ένα συναίσθημα ήπιας έκστασης. Αυτή η έκσταση μοιάζει να είναι ένα υπο–προϊόν της εστίασης της προσοχής. Παρατηρώντας ένα άτομο σε ροή, έχουμε την εντύπωση ότι το δύσκολο είναι εύκολο. Η άριστη επίδοση μοιάζει φυσιολογική και συνηθισμένη... Μέσα στο μυαλό επαναλαμβάνεται ένα παρόμοιο παράδοξο: οι πιο απαιτητικοί στόχοι επιτυγχάνονται με τη λιγότερη κατανάλωση νοητικής ενέργειας… Στην κατάσταση αυτή ακόμα και η σκληρή δουλειά μπορεί να είναι αναζωογονητική και ανανεωτική, και όχι εξαντλητική». Όλα τα ανωτέρω αναφέρονται στο βιβλίο του Daniel Goleman «Συναισθηματική νοημοσύνη». Ειδικά η τελευταία αναφορά θυμίζει όσα λέει η γερόντισσα Γαβριηλία: «όσο εργάζεται κανείς με πνευματικό τρόπο, δεν μπορεί να κουραστεί το σώμα του. Η κούραση έρχεται μόνο, όταν συμμετέχει και το πνεύμα. Όταν λοιπόν το πνεύμα είναι μόνιμα στο «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν μας», καμιά δουλειά δεν μπορεί να μας κουράσει εύκολα» . «Τι κρίμα, παιδάκι μου, που δεν ξέρεις ακόμα ν’ αγαπάς. Όποιος αγαπά πραγματικά δεν κουράζεται». Ο Goleman αναφέρει κάπου αλλού για την κατάσταση αυτή που ονόμασε ροή: «η ροή ανακόπτεται, αν συλλογίζεται κανείς πολύ έντονα τα όσα συμβαίνουν. Ακόμα και η ίδια η σκέψη "αυτό το κάνω καταπληκτικά" μπορεί να διασπάσει την αίσθηση της ροής». Τηρουμένων των αναλογιών κάτι αντίστοιχο αναφέρει και ο π. Σωφρόνιος: «στην κατά Θεό ζωή μου συνέβαινε πολλές φορές, μόλις κατανοούσα με τη λογική μου (δια της «αριστεράς μου») αυτό που από την συγκατάβαση του Θεού συνέβαινε μέσα μου, το Φως με εγκατέλειπε». Καθώς και ο π. Πορφύριος: «μη γνώτω η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου. Να μην παίρνει είδηση ο κακός εαυτός. Να ζείτε τον Παράδεισο και να μην το γνωρίζει ο κακός εαυτός σας και το φθονήσει». Πρόσφατες έρευνες απέδειξαν ότι «η περιοχή που δραστηριοποιείται λίγο πριν αναφωνήσουμε “το εύρηκα” (η εμπειρία κατά την οποία η απάντηση που αναζητούμε παρουσιάζεται ξαφνικά “από το πουθενά”) είναι η πρόσθια άνω κροταφική έλικα στο δεξιό κροταφικό λοβό. Αντιθέτως, κατά τη μεθοδική επίλυση ενός προβλήματος μέσα από μια σειρά λογικών βημάτων, η περιοχή αυτή μένει ήρεμη. Πιστεύεται ότι το κομμάτι αυτό του εγκεφάλου παίζει σημαντικό ρόλο στο συσχετισμό διαφορετικών πληροφοριών και μπορεί να ενεργοποιηθεί ασυνείδητα, δίνοντάς μας τη λύση. “Στην προσπάθειά τους να λύσουν κάποιο πρόβλημα, οι άνθρωποι φτάνουν συχνά σε αδιέξοδο και δεν μπορούν να προχωρήσουν παραπέρα”, λέει ο δρ Μπόουντεν: “Πρέπει λοιπόν να δουν το πρόβλημα από άλλη οπτική γωνία και να ενσωματώσουν πληροφορίες με διαφορετικό τρόπο. Μερικές φορές το μυαλό το κάνει αυτό ασυνείδητα και τότε η λύση μοιάζει να προκύπτει ξαφνικά”». Αταραξία, μη άγχος, μη σκέψη = ροή. Όλα αυτά θυμίζουν όσα έλεγαν οι αρχαίοι Σκεπτικοί για την εποχή και την συνακόλουθη αταραξία. Η ροή είναι η μεταφορά ενέργειας – πληροφορίας στα υγρά. Αντίστοιχα η μεταφορά ενέργειας – πληροφορίας στα αέρια ονομάζεται πνοή. Η πνοή συνδέεται άμεσα με το πνεύμα. Επίσης η μεταφορά ενέργειας – πληροφορίας στο χωροχρόνο λέγεται φως. Ροή, πνοή, πνεύμα, φως. Το αίμα κυκλοφορεί ήρεμα σε όλο το σώμα, στα άκρα, στο μυαλό, στους μυς, στο πρόσωπο, τη φάτσα ομορφαίνει. «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι ότι αυτών εστί η βασιλεία των ουρανών». Γράφει ο π. Σωφρόνιος: «είναι μαρτύριο να συναισθάνεται κανείς αδιάκοπα την φτώχεια του. Από το βάρος αυτής της συναίσθησης συντρίβονται ακόμη και τα οστά … Όμως μου συνέβαινε το εξής παράδοξο: Όταν εξασθενούσε η άγια αυτή συντριβή, αισθανόμουν ότι πέθαινα ως προς το πνεύμα. Δεν κατανοούσα την φύση αυτού του φαινομένου … Ο κλήρος μας πάνω στη γη είναι να είμαστε “πτωχοί τω πνεύματι”. Αμέσως μόλις μας αγκαλιάσει η ψεύτικη ανάπαυση της αυτοϊκανοποίησης, αυτοστιγμεί το Πνεύμα της Ζωής, το οποίο εκπορεύεται από τον Πατέρα, μας εγκαταλείπει». Όταν ο άνθρωπος, με οποιαδήποτε μέθοδο, πετυχαίνει την «εποχή» και την συνακόλουθη αταραξία, όταν κατέχει τον τρόπο να κλείνει το βιολογικό κομπιούτερ του μυαλού, τότε αφήνει χώρο στην έμπνευση, για να συμβεί. «Η καρδιά που έχει αποξενωθεί εντελώς από φαντασίες θα αποκτήσει στο κέντρο της νοήματα σκιρτώντα θεία και μυστηριώδη· όπως σκιρτούν τα ψάρια και κάνουν κουλουτούμπες τα δελφίνια στη γαλήνια θάλασσα. Και η μεν θάλασσα ριπίζεται από τη λεπτή αύρα, η δε άβυσσος της καρδιάς από το Πνεύμα το άγιο· επειδή είστε υιοί, εξαπέστειλε ο Θεός το Πνεύμα του Υιού Του στις καρδιές σας και κράζει, αββά ο Πατήρ». Μετά το Σχίσμα (1054) διαμορφώθηκε και επικράτησε ως Παιδεία –και εισήχθη και στην Ελλάδα– η καλλιέργεια μόνο των δύο πρώτων, του «εγώ» και του λόγου, το Πνεύμα υβρίστηκε, διώχθηκε η εικόνα, κατασυκοφαντήθηκε ο έρωτας, εξοστρακίστηκε το παιδί. Διαμορφώθηκε ένας πολιτισμός, έναν χριστιανισμός, μια «πνευματική ζωή» που είναι αυτό που βλέπετε κάθε μέρα στο Σχολείο, «διάβασε», «πες», «εφάρμοσε», άκουσε, μάθε, εφάρμοσε τον νόμο. Τάξις. Αυτό το στυλ. Αυτή η νοοτροπία μπήκε στη ζωή μας όχι από τη «πόρτα» της Εκκλησίας, από τη θεολογία, από τη θρησκεία, μπήκε από άλλη «πόρτα». Μπήκε από τη «πόρτα» του πολιτισμού μας. Εικόνα του πνευματικού ανθρώπου είναι ο Driss και όχι ο Philippe!!! Και η ταινία έχει τόσο μεγάλη επιτυχία γιατί ο σύγχρονος άνθρωπος έχει καταλάβει ότι αυτό που του λείπει, αυτό που του έχουν κλέψει, αυτό που του έχουν στερήσει, είναι η ΖΩΝΤΑΝΙΑ!!! Και ο ΧΟΡΗΓΟΣ της ΖΩΝΤΑΝΙΑΣ «Ο ΖΩΗΣ ΧΟΡΗΓΟΣ» είναι το ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ: Στην αρχή της ακολουθίας του Όρθρου ψάλλονται οι Αναβαθμοί του κάθε ήχου που αποτελούνται από τρία ή τέσσερα Αντίφωνα. Ο τελευταίος αναβαθμός (Δόξα... και νυν...) κάθε αντιφώνου αναφέρεται στο Άγιο Πνεύμα. Ήχος α'. Αντίφωνο Β',: «Με το Άγιο Πνεύμα ολόκληρη η δημιουργία γίνεται καινούργια και επιστρέφει στην αρχική της [πριν την πτώση και την είσοδο της φθοράς και του θανάτου] κατάσταση» Ήχος β'. Αντίφωνα Α', Β': «Το Άγιο Πνεύμα βασιλεύει στη δημιουργία. Το Άγιο Πνεύμα αγιάζει και κινεί τη δημιουργία». «Το Άγιο Πνεύμα είναι αρχηγός της ζωής, συντηρεί και δυναμώνει όλα τα δημιουργήματα». Ήχος γ'. Αντίφωνα Α', Β', Γ': «Από το Άγιο Πνεύμα προέρχεται κάθε δωρεά κάθε αγαθού, μέσα σε Αυτό όλα ζουν και κινούνται». «Το Άγιο Πνεύμα δημιουργεί την ουσία (ουσιοί) κάθε δημιουργήματος». «Από το Άγιο Πνεύμα προέρχεται όλος ο πλούτος της δόξας [της λάμψης του ακτίστου Φωτός], από όπου προέρχεται η Χάρη και η ζωή σε όλη τη δημιουργία». Ήχος δ'. Αντίφωνα Α', Β': «Από το Άγιο Πνεύμα κάθε ψυχή παίρνει ζωή και με τη κάθαρση υψώνεται και φωτίζεται από το άκτιστο Φως της Αγίας Τριάδας». «Από το Άγιο Πνεύμα αναβλύζουν τα “ύδατα” της Χάρης που αρδεύουν όλη τη δημιουργία και γεννάνε τη ζωή». Ήχος πλ. α'. Αντίφωνα Α', Β', Γ': «Από το Άγιο Πνεύμα συγκρατούνται όλα τα ορατά μαζί και τα αόρατα». «Άγιο Πνεύμα, Εσύ είσαι Θεός, ζωή, έρωτας, φως, …». «Από το Άγιο Πνεύμα δέχεται την ζωή κάθε τι που είναι ζωντανό». Ήχος πλ. β'. Αντίφωνο Α': «Το Άγιο Πνεύμα είναι η αιτία της σωτηρίας όλων, μόλις πνεύσει κάπου αμέσως ανεβάζει πάνω από τη γη, δίνει φτερά, αυξάνει, στρέφει προς τα πάνω». Ήχος βαρύς. Αντίφωνο Β': «Από το Άγιο Πνεύμα έχουν το είναι τα σύμπαντα, Αυτό είναι Φως απρόσιτο, η ζωή των πάντων». Ήχος πλ. δ'. Αντίφωνο Α': «Από το Άγιο Πνεύμα όλα έχουν τη ζωή».