«Ο Έρωτας είναι καλύτερος δάσκαλος από το Καθήκον»

	Jose Vilson, 10 Μαρτίου 2011 Το δασκαλίκι δεν είναι επάγγελμα για υπερόπτες. Το να εργάζεσαι άμεσα με μαθητές χρειάζεται μεγάλη ταπείνωση, ώστε να μπορείς να αναδεικνύεις μικρά ασήμαντα γεγονότα και να υποβαθμίζεις δυσάρεστα, οδυνηρά περιστατικά, των οποίων γινόμαστε μάρτυρες κάθε μέρα. Ένα παιδί, του οποίου η μητέρα είναι στο Νοσοκομείο από υπερκόπωση, δεν μπορεί να είναι ενεργά παρόν στη Τάξη και είναι χαμένο στη δίνη του προβλήματος του μέχρι το μεσημέρι; Είναι αναμενόμενο. Καταφέραμε να προσέξει στο Μάθημα, βοηθώντας το να ξεπεράσει τα προβλήματα του, με όσο γίνεται λιγότερη διάσπαση; Φτιάχτηκε η μέρα μας. Ένα παιδί έρχεται «βαρεμένο», βρίζοντας τους πάντες και σχεδόν δεν αφήνει τον δάσκαλο να κάνει τη δουλειά του με τα ξεσπάσματα του; Υπάρχει πάντα η επόμενη ώρα. Σου έφερε εργασία ενώ εσύ νόμιζες ότι δεν σε πρόσεχε καθόλου; Ευχαριστώ πολύ. Αυτά τα συνήθη περιστατικά, όπου μαθαίνουμε να ξεπερνάμε προσωπικές και επαγγελματικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε με τους μαθητές μας και βρίσκουμε την ανθρωπιά μέσα τους, είναι που οικοδομούν ή αποδομούν τη σταδιοδρομία μας στο δασκαλίκι. Μπορεί να συνεχίζουμε τη δουλειά μας παίρνοντας τον μισθό μας, να μαθαίνουμε την τελευταία έκδοση της αργκό που μιλάνε οι μαθητές μας, μπορεί να παίζουμε με συσκευές τελευταίας τεχνολογίας μέχρι να κυκλοφορήσει το επόμενο μοντέλο σε τρεις μήνες, αλλά αν δεν δούμε την ανθρωπιά στην εργασία μας δεν νομίζω ότι μπορούμε να είμαστε πραγματικά αποτελεσματικοί. Οφείλουμε να προσεγγίσουμε τη δουλειά μας με αγάπη για τους ανθρώπους για τους οποίους εργαζόμαστε· αυτό θα υποσκελίσει τις όποιες ανοησίες (χωρίς νόημα υποχρεώσεις) της δουλειάς μας. Ακόμη και στη θέση που κατέχω, έχω τη πεποίθηση ότι δεν το κάνω αυτό για τη προβολή μου και την δόξα· αν μη τι άλλο, γίνομαι ταπεινότερος όντας το νεότερο μέλος του προσωπικού, βοηθώντας τους μεγαλύτερους, να αποκτήσουν πιο σύγχρονες γνώσεις στην παιδαγωγική. Δράττομαι της ευκαιρίας, να βλέπω περισσότερα παιδιά πιο συχνά και να κατανοώ πολύ καλύτερα το πως αυτά μαθαίνουν από πρώτο χέρι, και συχνά πιάνω τον εαυτό μου να θέλει να βοηθήσει σε κάθε Τάξη όπου μπαίνω. Ωστόσο το πάθος μου πηγάζει από τους μαθητές που διδάσκω άμεσα κάθε πρωί και τον αγώνα ενάντια στις αρνητικές περιστάσεις της ζωής τους. Ζω μαζί τους μέσα από αυτή τη διαδικασία μάθησης και αυτή την εμπειρία, ακόμα κι αν δεν το βλέπουν άμεσα. Ο Έρωτας είναι καλύτερος δάσκαλος από το καθήκον [Άλμπερτ Αϊνστάιν]. [Αυτός που διδάσκει από αγάπη, από πάθος, από έρωτα, είναι καλύτερος δάσκαλος από αυτόν που διδάσκει από καθήκον.] Και δεν χρειάζεται να είσαι μεγαλοφυΐα για να το καταλάβεις. Ο Jose (Χοσέ), ο οποίος αναρωτιέται, με τι είστε παθιασμένοι ... Πηγή (στα Αγγλικά): http://thejosevilson.com Μετάφραση με τη βοήθεια της Σοφίας Λαζάρου     Ο Ντοστογιέφσκι είχε πει «η ομορφιά θα μας σώσει». Η ομορφιά κύριο χαρακτηριστικό έχει ότι υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες να διεγείρει τον πόθο, το πάθος, τον έρωτα. Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι ήταν «κολλημένοι» με την ομορφιά γι’ αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό της. Γιατί ήσαν «κολλημένοι» με τον έρωτα. Κι αυτό τους εξασφάλιζε την διατήρηση της παιδικότητας, της δημιουργικότητας, μέχρι τα βαθειά τους γεράματα. Ο τύπος, ο Jose, είναι κάτι σαν σχολικός σύμβουλος, αλλά μπαίνει και στη Τάξη … Έχει πάθος με το δασκαλίκι, με την σχέση με τα παιδιά. Δεν είναι σαν τους περισσότερους δικούς μας που το μόνο τους κίνητρο είναι να «την κάνουν» από τον «μπελά» της Τάξης. Είναι «ελιά», «αμπέλι» … κι όχι «αγκαθιά» (Παραβολή του Ιωάθαμ). Και μόνο που κατάλαβε ότι το βασικό πρόβλημα είναι η έπαρση λέει πολλά για την ποιότητα του, για το βάθος του. Αναφερόμενος στις απόψεις του Βιττγκεστάιν γράφει ο Μονκ στο βιβλίο του «Λούντβιχ Βιττγκενστάιν: Το Χρέος της Μεγαλοφυΐας»: «Το πρόβλημα του να γράφεις καλή φιλοσοφία και του να σκέφτεσαι σωστά γύρω από τα φιλοσοφικά προβλήματα έχει περισσότερο να κάνει με τη βούληση παρά με τη διάνοια –τη βούληση ν’ αντισταθείς στον πειρασμό της παρανόησης, τη βούληση ν’ αντισταθείς στην επιφανειακότητα. Αυτό που εμποδίζει τη γνήσια κατανόηση είναι συχνά, όχι η απουσία ευφυΐας, αλλά η παρουσία της έπαρσής μας. Γι' αυτό: “Πρέπει να γκρεμίσεις το οικοδόμημα της έπαρσής σου. Κι αυτό απαιτεί φοβερή δουλειά”. Η διερεύνηση του εαυτού σου, που απαιτείται για την κατεδάφιση της έπαρσής σου, είναι αναγκαία, όχι μόνο για να γίνεις αξιοπρεπής άνθρωπος, αλλά και για να γράψεις αξιοπρεπή φιλοσοφία. “Αν κάποιος είναι απρόθυμος να κατεβεί στο βάθος του εαυτού του, επειδή είναι πολύ οδυνηρό, τα όσα γράφει θα είναι επιφανειακά”. Το να ψεύδεσαι στον εαυτό σου για τον εαυτό σου, το να εξαπατάς τον εαυτό σου, ως προς την υποκρισία της βουλητικής σου κατάστασης έχει βλαβερές επιπτώσεις στο [προσωπικό σου] ύφος. Διότι έτσι δεν θα είσαι σε θέση να δεις τι είναι γνήσιο και τί ψεύτικο στο ύφος [σου]. Αν παίζω θέατρο στον εαυτό μου, τότε αυτό θα εκφράζει και το ύφος μου. Και τότε αυτό το ύφος είναι ψεύτικο δεν μπορεί να είναι το δικό μου ύφος. Αν δεν θες να μάθεις ποιος είσαι, αυτά που γράφεις θα είναι ένα είδος απάτης» (Ray Monk, ΛΟΥΝΤΒΙΧ ΒΙΤΓΚΕΝΣΤΑΪΝ ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΟΦΥΪΑΣ, εκδόσεις SCRIPTA, Γ’ έκδοση, Αθήνα 2002, σ. 371).   Όταν η ανθρώπινη ύπαρξη είναι εγκλωβισμένη στη δομή του καθήκοντος καταστρέφεται. Εφ' όσον είσαι υποχρεωμένος να κάνεις κάτι επειδή είναι καθήκον σου, δεν μπορείς να το αγαπάς. Όταν υπάρχει αγάπη δεν υπάρχει καθήκον και υποχρέωση. Απόσπασμα από κείμενο του Κρισναμούρτι για την αγάπη: http://www.katinkahesselink.net   Αποσπάσματα από συνέντευξη του Σέυμουρ Παπέρτ στον Θανάση Λάλα στο ΒΗΜΑ Ο Σέυμουρ Παπέρτ (αγγλ.: Seymour Papert) γεννήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 1928 στην Πρετόρια της Νοτίου Αφρικής. Είναι μαθηματικός, επιστήμονας της Πληροφορικής και της εκπαίδευσης και μέλος του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης. Είναι ένας από τους πρωτοπόρους της Τεχνητής Νοημοσύνης. Επινόησε τη γλώσσα προγραμματισμού Logo. Ο Παπέρτ διεξάγει έρευνα σε θεωρίες μάθησης και είναι γνωστός για την εστίασή του στην επίδραση των νέων τεχνολογιών γενικά στη μάθηση και ειδικότερα στα σχολεία ως οργανισμούς μάθησης. Έχει επηρεάσει σημαντικά τον τομέα της εκπαιδευτικής τεχνολογίας. Ο Παπέρτ ανέπτυξε την κατασκευαστική θεωρία μάθησης (constructionism) που βασίζεται στη δουλειά του Ζαν Πιαζέ (Jean Piaget). Ο Παπέρτ εργάστηκε με τον Πιαζέ στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης από το 1958 μέχρι το 1963 και θεωρείται ευρέως ως ένας από τους πιο έξυπνους και επιτυχημένους μαθητές του. Ο Πιαζέ είπε κάποτε ότι κανείς δεν κατανοεί καλύτερα τις ιδέες του από τον Παπέρτ. Ο Παπέρτ πρότεινε διαφορετικούς τρόπους εκπαίδευσης των μαθητών στα σχολεία που βασίζονται στις συγκεκριμένες θεωρίες μάθησης. Πηγή: http://el.wikipedia.org   Εσείς γιατί επιλέξατε να     κάνετε αυτό που κάνετε     και όχι κάτι άλλο; Από έρωτα... Ο έρωτας είναι ο καλύτερος τρόπος για να επιλέξουμε το τι θα κάνουμε τελικά στη ζωή μας. Δεν εννοώ όμως τον προσωπικό έρωτα, εννοώ αυτόν που κάνει τη δημιουργικότητα ενός ανθρώπου να φθάνει στην υψηλότερη μορφή της. Όλοι όταν τους συμβαίνει αυτό ξέρουν ότι είναι το σημαντικότερο πράγμα που θα μπορούσε να τους συμβεί, αλλά δεν έχουν τον τρόπο να το εξηγήσουν. Μια που είμαστε στην Ελλάδα, ας υποθέσουμε ότι «ο έρωτας είναι η φωτιά που μας κάνουν δώρο οι θεοί». Ο Αϊνστάιν σε μια συζήτηση γύρω από την εκπαίδευση είχε πει κάποτε ότι «ο έρωτας είναι καλύτερος δάσκαλος από το καθήκον» και ότι «όλα τα πράγματα πρέπει να τα ερωτευόμαστε». Όταν σκέφτομαι καμιά φορά ποιος είναι ο ρόλος της εκπαίδευσης, λέω ότι θα έπρεπε να είναι το να δίνει στους ανθρώπους τη δυνατότητα να γνωρίσουν πράγματα τα οποία θα μπορούσαν να ερωτευτούν, να τους εξοικειώνει με ενδιαφέροντα που θα μπορούσαν να γεμίσουν τη ζωή τους. Τι φοβάται περισσότερο η εκάστοτε εξουσία; Τον έρωτα... Τον έρωτα με την ευρύτερη έννοια... Ο έρωτας δημιουργεί οράματα. Ο έρωτας βοηθάει τους ανθρώπους να υπερβούν τους φόβους τους... Και άνθρωποι που δεν φοβούνται είναι επικίνδυνοι για την οποιαδήποτε εξουσία. Ο φόβος είναι το γενικό όπλο καταστολής των μαζών από την εκάστοτε εξουσία, όποιου χρώματος κι αν είναι αυτή. Το σχολείο είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στο να χάνουμε τη δύναμη με την οποία γεννιόμαστε. Αυτός άλλωστε είναι ο κυρίαρχος λόγος ύπαρξης του σχολείου και ο μοναδικός του στόχος. Θέλει να κάνει τους ανθρώπους να χάσουν την παιδικότητά τους, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά ο αυθορμητισμός, η ανεξαρτησία και η δυνατότητα της επιλογής με κριτήρια προσωπικά και όχι ψευτοκοινωνικά. Ένας άλλος παράγοντας που μας κάνει να χάσουμε την παιδική μας δύναμη είναι οι γονείς, μερικοί από τους οποίους πάνε, αυτό που έμαθαν οι ίδιοι στο σχολείο τους, να το περάσουν και στα παιδιά τους. Συνήθως οι γονείς είναι οι προπαγανδιστές του συστήματος μέσα στο σπίτι... Αν οι γονείς παίζουν αυτόν τον ρόλο μέσα στο σπίτι, το παιδί δεν έχει σωτηρία. Φεύγει από το σχολείο εκεί όπου το σύστημα είναι κυρίαρχο και γυρίζει στο σπίτι όπου οι γονείς έχουν φορέσει τη σκέψη του συστήματος... Αυτός είναι ο λόγος που τώρα τελευταία προσπαθώ να γράφω βιβλία τόσο για γονείς όσο και για δασκάλους επειδή υπάρχουν ορισμένα πράγματα τα οποία οφείλουν να καταλάβουν. Πρέπει να μπουν στη λογική του παραδείγματος που σας ανέφερα πριν με τους χορευτές: «Η μάθηση θέλει δύο». Σήμερα οι περισσότεροι ενήλικοι δεν μαθαίνουν από τα παιδιά τους. Οι αληθινά δημιουργικοί άνθρωποι είτε μιλάμε για επιστήμονες είτε για καλλιτέχνες ή ακόμη και για επιχειρηματίες... γενικά, για δημιουργικούς ανθρώπους θα δείτε ότι η συμπεριφορά τους θυμίζει περισσότερο παιδιά παρά ενηλίκους. Το να είναι κανείς επαναστάτης είναι ένας τρόπος για να συνεχίσει να είναι δημιουργικός. Η κοινωνία βλέπει την επανάσταση κυρίως από τη σκοπιά της πολιτικής. Εδώ όμως δεν μιλάμε για αυτό, νομίζω ότι αναφερόμαστε σε επαναστάσεις που έχουν να κάνουν με καινούργιες ιδέες, ιδέες άλλες από αυτές που έχει ο πολύς κόσμος και που σκοπό έχουν να οδηγήσουν σε ένα άνοιγμα. Αντίθετα, οι πολιτικές επαναστάσεις συνήθως έχουν άσχημη κατάληξη. Όταν από την επανάσταση χαθεί η έννοια της ευθύνης, τότε μετατρέπεται σε εξουσία. Όλοι οι δάσκαλοι που τους θυμάμαι ως καλούς είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό: δεν κόλλαγαν με το σύστημα. Ξέρουν, δηλαδή, ότι το σύστημα δεν είναι καλό και κάνουν ό,τι μπορούν για να μην το σιγοντάρουν. Οι ανάγκες της κοινωνίας σήμερα έχουν αλλάξει πολύ και τα εκπαιδευτικά συστήματα θυμίζουν δεινόσαυρους που υπάρχουν μόνο για να υπηρετούν τις δικές τους ανάγκες και κανενός άλλου. Οι άνθρωποι δεν θα πάψουν ποτέ να μαθαίνουν... Και τα περισσότερα πράγματα τα μαθαίνουν ερήμην του επίσημου εκπαιδευτικού συστήματος, έξω δηλαδή από τη λογική με την οποία αυτό λειτουργεί. Σήμερα υπάρχουν καινούργια κανάλια μέσα από τα οποία μπορούν να προσεγγίζουν τη γνώση. Μέσα από την ψηφιακή τεχνολογία, μέσω του Internet... Ίσως το πιο σημαντικό φαινόμενο που χαρακτηρίζει σήμερα την εκπαίδευση είναι η πρόσβαση που μπορούν να έχουν ακόμη και τα μικρά παιδιά σε άπειρες πηγές γνώσης, φαινόμενο που τα κάνει πολύ πιο ανεξάρτητα από όσο μπορούσαν να είναι στο παρελθόν. Γιατί πάντα τα παιδιά έβρισκαν τρόπους να μαθαίνουν πράγματα ανεξάρτητα από το σχολείο, απλώς σήμερα αυτό έχει πάρει μεγαλύτερη έκταση. Νομίζω ότι με αυτόν τον τρόπο αλλάζει πλέον ριζικά όλη η προοπτική της εκπαίδευσης σε τέτοιο βαθμό που σε 10 ή 20 χρόνια από τώρα το πιο πιθανόν είναι το υπάρχον σχολικό σύστημα να έχει καταρρεύσει εντελώς. Είναι φυσικό να συμβεί κάτι τέτοιο όταν τα παιδιά ολοένα και περισσότερο αποκτούν γνώσεις ανεξάρτητα από το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα. Οι εμπειρίες τους έξω από το σχολείο είναι τόσο σημαντικές που θα τους είναι πλέον πολύ δύσκολο να αντέξουν αυτό που τους προσφέρεται μέσα από το σχολείο. Όλα τα συστήματα στην ουσία είναι κουτά... (γέλια) Εμείς νομίζουμε ότι τα συστήματα είναι έξυπνα. Πολύ σπάνια όμως μπορούν τα ίδια τα συστήματα να δουν αυτό που συμβαίνει κάτω από τη μύτη τους. Ένα σύστημα, από τη στιγμή που μπαίνει στη λογική της συντήρησης, από τη στιγμή που εναντιώνεται στο άνοιγμα του μυαλού και στην ιδέα της αλλαγής, αρέσκεται να πιστεύει στην ίδια του την προπαγάνδα, στις ιστορίες που ουσιαστικά μόνο του δημιουργεί. Οπότε πώς να λειτουργήσει το μυαλό του εφόσον ουσιαστικά το κρατάει κλειστό; Σήμερα μία από τις βασικές λειτουργίες του σχολείου είναι να διδάσκει στους μαθητές να είναι υπάκουοι παρά δημιουργικοί. Το εκπαιδευτικό σύστημα όμως θα έπρεπε να προσπαθεί να προετοιμάσει τους ανθρώπους έτσι ώστε να μπορούν να αντιμετωπίζουν το απροσδόκητο, να ξέρουν ότι στην επόμενη γωνία της ζωής τους το πιο πιθανόν να συμβεί είναι να συναντηθούν με αυτό που δεν είχαν προβλέψει. Ο μεγαλύτερος στόχος σε έναν κόσμο που αλλάζει αστραπιαία θα έπρεπε να είναι η προετοιμασία των παιδιών στην αλλαγή, ώστε να θεωρούν δεδομένο ότι τα πράγματα μπορεί και να εξελιχθούν διαφορετικά από ό,τι είχαν προβλέψει και να είναι σε θέση να λειτουργούν αναλόγως. Δυστυχώς το σχολείο σήμερα προσπαθεί να μας βάλει σε έναν τρόπο σκέψης που έχει να κάνει με το πώς πρέπει να αντιδράμε σε συγκεκριμένες προβλεπόμενες καταστάσεις... Σου βάζουν, ας πούμε, κάποια τεστ για να ελέγξουν αν έχεις μάθει τι πρέπει να κάνεις σε συγκεκριμένες καταστάσεις που σου έχουν υποδείξει. Το σημαντικό όμως δεν είναι αυτό. Το θέμα είναι να μπορείς να λειτουργήσεις κάτω από συνθήκες για τις οποίες κανένας δεν σε έχει προετοιμάσει. Μια ισχυρή γραφειοκρατία μπορεί να έχει όλες τις πληροφορίες, αλλά λόγω έλλειψης ευελιξίας και καθαρής σκέψης να μην μπορεί να αντιδράσει και να καθορίσει τα γεγονότα. Η πληροφορία από μόνη της δεν έχει καμία δύναμη. Εξαρτάται, από το πώς μπορείς εσύ να την αξιοποιήσεις. Και ειδικά όταν μιλάμε για παιδιά, εκείνο που έχει σημασία δεν είναι να τα φορτώνεις με ένα κάρο πληροφορίες αλλά να τα ενθαρρύνεις προς την κατεύθυνση της δράσης, να τους δίνεις τόσες πληροφορίες όσες τους χρειάζονται για να δημιουργούν πράγματα από μόνα τους. Χρησιμοποιώντας σήμερα την ψηφιακή τεχνολογία μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα με προγράμματα πολύ πιο δύσκολα και περίπλοκα. Εγώ αυτό που προσπάθησα να κάνω με τα παιδιά είναι να τους προσφέρω την τεχνολογία ως υλικό με το οποίο στη συνέχεια θα μπορούσαν να χτίσουν, να φτιάξουν πράγματα μόνα τους. Τα παιδιά έτσι μαθαίνουν σιγά σιγά να τα βγάζουν πέρα με όλο και πιο δύσκολα προγράμματα, το μυαλό τους μαθαίνει να κατεβάζει ιδέες και αποκτούν εμπειρία η οποία αργότερα θα τους φανεί πολύ χρήσιμη. Θα σας πω κάτι πολύ απλό για να μπορέσετε να καταλάβετε ποιο είναι το ζητούμενο για μένα. Πάρτε για παράδειγμα τα video-games. Παρ' όλο που όλα σχεδόν τα παιδιά ξέρουν να τα παίζουν, είναι πολύ λίγα αυτά που μπορούν να δημιουργήσουν μόνα τους ένα παιχνίδι. Ωστόσο, φτιάχνοντας μόνα τους το παιχνίδι που θα βάλουν μετά στο κομπιούτερ για να παίξουν, μαθαίνουν πολύ περισσότερα από ό,τι αν τους είχε δοθεί έτοιμο. Εκτός αυτού, αποκτούν έτσι την ψυχολογία ανθρώπων που όχι μόνο καταναλώνουν αλλά κυρίως παράγουν και απέναντι σε αυτά που καταναλώνουν αποκτούν μια κριτική στάση. Ο καλός δάσκαλος δεν λειτουργεί καν ως δάσκαλος αλλά ως ένας άνθρωπος ο οποίος εξακολουθεί να μαθαίνει μαζί με τους μαθητές του. Αν μεγάλοι και μικροί, δάσκαλοι και παιδιά, μάθαιναν ο ένας από τον άλλον, η κατάσταση στα σχολεία θα ήταν ιδανική. Προσέξτε, αν θέλεις να γίνεις καλός ξυλουργός, θα ψάξεις να βρεις κάποιον ο οποίος είναι καλός στο είδος του και θα πας να δουλέψεις μαζί του. Με αυτόν τον τρόπο θα μάθεις σωστά την τέχνη και θα γίνεις και εσύ καλός ξυλουργός. Τα παιδιά θέλουν να γίνουν καλοί μαθητές, έτσι δεν είναι; Αυτό είναι το ζητούμενο. Καλός μαθητής είναι αυτός που είναι καλός στο να μαθαίνει... Αν λοιπόν βάλεις ένα παιδί κοντά σε έναν άνθρωπο ο οποίος ξέρει να μαθαίνει, θα μάθει και το παιδί να μαθαίνει. Οι δάσκαλοι που συναντά κανείς στα σχολεία συνήθως δεν δίνουν την εντύπωση ότι εξακολουθούν να μαθαίνουν. Η νοοτροπία που επικρατεί είναι ότι ο δάσκαλος είναι ένας άνθρωπος ο οποίος ό,τι είχε να μάθει το έμαθε εδώ και πολύ καιρό και βρίσκεται τώρα εδώ για να μας πει αυτά που έμαθε κάποτε. Η μάθηση, όπως και ο χορός, είναι υπόθεση για δύο, είναι μια εμπειρία η οποία βασίζεται στην αμοιβαιότητα. Για ανεξήγητους λόγους ό,τι είναι εύκολο είναι συγχρόνως και βαρετό. Κανένας δημιουργικός άνθρωπος δεν θέλει να ασχολείται με βαρετά πράγματα. Θα σας πω άλλο ένα παράδοξο που έχω εντοπίσει στην εκπαίδευση και ειδικά στην Αμερική. Ακούς τελευταία να μιλούν όλοι για το πόσο τα κομπιούτερ έχουν κάνει πιο εύκολο το μάθημα των μαθηματικών. Αν όμως ρωτήσεις τα παιδιά, δεν θα σου πουν ότι τα μαθηματικά πριν ήταν δύσκολα αλλά βαρετά και ότι πολύ απλά δεν τους άρεσαν. Στα παιδιά, είπαμε, αρέσουν τα δύσκολα πράγματα. Και επειδή οι σχεδιαστές των video-games το γνωρίζουν καλά αυτό, προσπαθούν να κατασκευάζουν παιχνίδια τα οποία είναι δύσκολα. Τα video-games με τη μεγαλύτερη δυσκολία είναι αυτά που συνήθως έχουν και τις μεγαλύτερες πωλήσεις. Όσοι νομίζουν ότι ο μόνος σκοπός στη ζωή ενός ανθρώπου είναι η ευτυχία γελιούνται. Ειδικά αυτοί που κυνηγούν την προσωπική ευτυχία αγνοώντας τι θα πει απογοήτευση ή πόνος. Η ευτυχία, όπως και η ευκολία, μας κάνει να βαριόμαστε• από τη δυσκολία και τη δυστυχία μαθαίνουμε περισσότερα πράγματα... Θα έλεγα όσο τραγικό κι αν ακουστεί ότι στη δυστυχία το διασκεδάζουμε περισσότερο το πράγμα και σε τελική ανάλυση ολοκληρωνόμαστε περισσότερο και ως άνθρωποι μέσα από τη μάχη για να την αντιπαρέλθουμε. Άρα τη στιγμή που μάχεσαι μπορείς να λες ότι αυτό είναι ένα είδος ευτυχίας... Δεν ξέρω... ειλικρινά δύσκολη ερώτηση και ακόμη δυσκολότερη η απάντηση. Θα θεωρούσα ιδιαίτερα δυστυχισμένο έναν άνθρωπο ο οποίος δεν έχει έρθει σε επαφή με τον πόνο και αγνοεί την ύπαρξή του ή από πού προέρχεται. Τον Πιάζε για ποιον λόγο τον θαυμάζετε; Επειδή κατάλαβε πόσο σοβαροί πρέπει να είμαστε στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε το μυαλό ενός παιδιού. Είναι ίσως ο μόνος άνθρωπος που είχε συνειδητοποιήσει ότι στη δυνατότητα αντίληψης του κόσμου από ένα παιδί και από έναν ιδιοφυή ενήλικο ουσιαστικά δεν υπάρχει καμία διαφορά. Είτε μιλάμε για μικρά παιδιά είτε για τους ανθρώπους που έγραψαν την ιστορία των μαθηματικών, και στις δύο περιπτώσεις ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί ο εγκέφαλος είναι ο ίδιος. Χρειάζεται μεγάλη ευαισθησία για να κατανοήσεις πράγματα τόσο βαθιά και τόσο απλά από την άλλη. Υπήρξαν πολλοί ψυχολόγοι που προσπάθησαν να μας πείσουν ότι ήταν συνεχιστές της θεωρίας του Πιαζέ, αλλά στην πράξη αντιμετώπιζαν τα παιδιά ως ικανά να μαθαίνουν μόνο τα πολύ απλά πράγματα. Ολοκληρη η Συνέντευξη: http://www.tovima.gr   «Ερώ άρα υπάρχω» Τα δάκτυλα του χεριού αν έχουν αυτοσυνειδησία μόνο για την περιοχή γύρω από τα νύχια, σκέφτονται το ένα για το άλλο, «Τι με νοιάζει εμένα τι κάνει το διπλανό μου δάκτυλο; Εγώ να είμαι καλά, ας πάει να πνιγεί αυτό!» Αν, όμως, βαθαίνει η αυτοσυνειδησία τους και δουν, και αισθανθούν, και βιώσουν εμπειρικά, ότι παρακάτω, στον καρπό ενώνονται και άρα ανήκουν στον ίδιο οργανισμό, τότε ενδιαφέρονται το ένα για την «καλοπέραση» του άλλου όχι από έναν ιδεολογικό αλτρουισμό, όχι τηρούν κάποιους ηθικούς κανόνες «savoir vivre», καλής συμπεριφοράς, αλλά επειδή ο «αλτρουισμός» πλέον τους είναι φυσική ανάγκη. Το στόμα που προσέχει τι τρώει δεν φέρεται αλτρουιστικά προς το στομάχι. Φροντίζει να μην βγάλει άφθες. Αγαπάει το στομάχι «σαν εαυτό του» κι όχι «σαν τον εαυτό του». Αγαπάει το στομάχι επειδή το νιώθει ότι είναι εαυτός του. Αγαπάει τον «πλησίον ως εαυτόν» όχι υπακούοντας σε κάποια ιδεολογία ή ηθική και διδασκόμενος από την φιλαυτία του, αλλά υπερβαίνοντας την φιλαυτία του, διευρύνοντας την αυτοσυνειδησία του δεχόμενος με το «αυτομίσος», με την μετάνοια, να νεκρωθεί ο επιφανειακός «εαυτούλης», ώστε να δει, να βιώσει εμπειρικά την πανανθρώπινη οργανική ενότητα του Όλου Άδαμ, ώστε να αγαπά τον πλησίον σαν να είναι ο εαυτός του. «Ερώ άρα ειμί» «Η ομορφιά θα μας σώσει». Η ομορφιά που διεγείρει τον πόθο, το πάθος, τον έρωτα. Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι ήσαν «κολλημένοι» με την ομορφιά γιατί ήσαν «κολλημένοι» με τον έρωτα. Κι αυτό τους εξασφάλιζε τη διατήρηση της παιδικότητας, της δημιουργικότητας, μέχρι τα βαθειά τους γεράματα. Τους επέτρεπε να είναι «αεί παίδες»! Αυτό τους έδωσε τη δυνατότητα να δημιουργήσουν τον πιο ανθρώπινο πολιτισμό, έναν πανανθρώπινο πολιτισμό που για κινητήρια δύναμη είχε τον Έρωτα. Αυτό μυρίστηκε ο Νίτσε (1844-1900) και είπε: «Ο κόσμος μπορεί να είναι όσο θέλει σκοτεινός, όμως αρκεί να παρεμβάλουμε ένα κομμάτι ελληνικής ζωής για να φωτιστή αμέσως άπλετα». Από τα νεανικά του χρόνια ακόμη, στο πρώτο του βιβλίο, Η γέννηση της Τραγωδίας (1872), έγραψε για τους Έλληνες: «Αποδεδειγμένα, σε κάθε περίοδο της εξέλιξής του ο δυτικοευρωπαϊκός πολιτισμός προσπάθησε να απελευθερωθεί από τους Έλληνες. Η προσπάθεια αυτή είναι διαποτισμένη με βαθύτατη δυσαρέσκεια, διότι οτιδήποτε κι αν δημιουργούσε, φαινομενικά πρωτότυπο και άξιο θαυμασμού, έχανε χρώμα και ζωή στη σύγκρισή του με το ελληνικό μοντέλο, συρρικνωνότανε, κατέληγε να μοιάζει με φθηνό αντίγραφο, με καρικατούρα. Έτσι ξανά και ξανά μια οργή ποτισμένη με μίσος ξεσπάει εναντίον των Ελλήνων, εναντίον αυτού του μικρού και αλαζονικού έθνους, που είχε το νεύρο να ονομάσει βαρβαρικό ότι δεν είχε δημιουργηθεί στο έδαφός του. Ποιοί είναι αυτοί οι άνθρωποι, αναρωτιέται κανείς, που, παρ' όλο που έχουν μόνο εφήμερη ιστορική αίγλη, κωμικά περιορισμένους θεσμούς, αμφίβολη ηθική και χαρακτηρίζονται από ειδεχθή ελαττώματα, έχουν την αξίωση να διαθέτουν εκείνη την αξιοπρέπεια και την εξέχουσα θέση που διακρίνει τη μεγαλοφυΐα από τις μάζες; Κανένας από τους επανεμφανιζόμενους εχθρούς τους δεν είχε την τύχη να ανακαλύψει το κώνειο, με το οποίο θα μπορούσαμε μια για πάντα να απαλλαγούμε απ' αυτούς. Όλα τα δηλητήρια του φθόνου, της ύβρεως, του μίσους έχουν αποδειχθεί ανεπαρκή να διαταράξουν την υπέροχη ομορφιά τους. Έτσι, οι άνθρωποι συνεχίζουν να νιώθουν ντροπή και φόβο απέναντι στους Έλληνες. Οι Έλληνες κρατούν στα χέρια τους, σαν ηνίοχοι, τα χαλινάρια της δικής μας και κάθε άλλης κουλτούρας, αλλά σχεδόν πάντα τα άρματα και τα άλογα είναι πολύ χαμηλής ποιότητας σε σχέση με τους ηνίοχους, οι οποίοι παίζοντας οδηγούν το άρμα στην άβυσσο, την όποια εκείνοι εύκολα υπερπηδούν μ’ ένα άλμα σαν του Αχιλλέα» . Και το πετύχαιναν αυτό γιατί είχαν φτερά στα πόδια τους, τα φτερά του φτερωτού Θεού, τα φτερά του Έρωτα. Ας μη ξεχνάμε ότι αυτά ισχύουν για τους αρχαίους Έλληνες κι όχι για τους σύγχρονους Νεοέλληνες που έχουμε στα πόδια μας αντί για φτερά, τα καρφιά της προδοσίας, τα καρφιά του «γενίτσαρου», βιασμένοι, προδομένοι, κατ’ αρχήν από τον ίδιο μας τον εαυτό, από τις ίδιες τις επιλογές μας! «Amo ergo sum» Η αυξημένη ντοπαμίνη της χημείας του έρωτα δημιουργεί τους πρωτοπόρους, τους θαρραλέους, τους εφευρέτες, τους εξερευνητές, τους Έλληνες! Ο Έρωτας, η διαβίωση για μεγάλα διαστήματα με αυξημένη ντοπαμίνη, έκανε τους αρχαίους ημών προγόνους πρωτοπόρους σε όλους τους τομείς του πολιτισμού, της τέχνης, γενικά της ζωής του ανθρώπου; Τους έκανε ηνίοχους στο άρμα κάθε πολιτισμού τον οποίο δια της φιλοξενίας προσέλαβαν και με το ταμπεραμέντο τους απογείωσαν! Αυτά είχε μυριστεί κι ο Τζακ Κέρουακ κι έγραψε στην εισαγωγή του βιβλίου του «Στον Δρόμο»: «Οι μόνοι άνθρωποι που υπάρχουν για μένα είναι οι τρελοί, αυτοί που είναι τρελοί για ζωή, τρελοί για κουβέντα, τρελοί να σωθούν, που θέλουν να τα χαρούν όλα μέσα σε μια και μόνη στιγμή, αυτοί που ποτέ δεν χασμουριούνται ή λένε ένα κοινότυπο πράγμα, αλλά που καίγονται, καίγονται, όμοιοι με τις κίτρινες μυθικές φωτιές των ρωμαϊκών πυρσών, εκπυρσοκροτώντας σαν πυροτεχνήματα ανάμεσα στ’ άστρα και στη μέση, βλέπουμε το μπλε φως του πυρήνας τους να σκάει και ο καθένας κάνει “ααααα!”»!!! Αυτό είχε μυριστεί ο Steve Jobs και το 2005 μιλώντας στη τελετή αποφοίτησης του Stanford είπε στους πρώην φοιτητές: «Να έχετε πάντα το θάρρος ΝΑ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ και τη διαίσθησή σας. Αυτές, με κάποιο τρόπο, ήδη γνωρίζουν τί πραγματικά θέλετε να γίνετε. Όλα τα άλλα είναι δευτερεύοντα. … “stay hungry stay foolish”! Αυτό ευχόμουν πάντοτε στον εαυτό μου. Και τώρα, καθώς αποφοιτάτε και ξεκινάτε μια καινούργια ζωή, αυτό εύχομαι και σε σας: ΜΕΙΝΕΤΕ ΠΕΙΝΑΣΜΕΝΟΙ! ΜΕΙΝΕΤΕ ΤΡΕΛΟΙ!». Ολόκληρη η ομιλία: Steve Jobs - ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ - ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΕΥΦΥΪΑ! Αυτά είχε μυριστεί πάλι ο Steve Jobs, κι όταν το 1997 κλήθηκε να σώσει την Apple, για να αφυπνίσει τις όποιες δημιουργικές δυνάμεις του προσωπικού της, του οποίου το ηθικό ήταν καταρρακωμένο λόγω της επικείμενης πτώχευσης της (η μετοχή της είχε κατρακυλήσει στα 5 δολάρια), έφτιαξε σε συνεργασία με έναν πατριώτη μας, τον Πήτερ Οικονομίδη ένα βιντεάκι με τίτλο «Think Different», διάρκειας ενός λεπτού, στο οποίο ακούονται τα λόγια: «Χαιρετίζουμε τους τρελούς, τους απροσάρμοστους, τους επαναστάτες, τους ταραχοποιούς. Τους στρογγυλούς πασσάλους σε τετράγωνες τρύπες. Αυτούς που βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά. Δεν αγαπούν τους κανόνες και δεν σέβονται το κατεστημένο. Μπορείς να επαναλάβεις τα λεγόμενά τους, να διαφωνήσεις μαζί τους, να τους δοξάσεις ή να τους δαιμονοποιήσεις, αλλά το μόνο πράγμα που δεν μπορείς να κάνεις είναι να τους αγνοήσεις. Γιατί αυτοί αλλάζουν τα πράγματα, σπρώχνουν μπροστά το ανθρώπινο γένος. Ενώ κάποιοι τους βλέπουν σαν τρελούς, εμείς βλέπουμε ιδιοφυΐες. Γιατί οι άνθρωποι που είναι αρκετά τρελοί ώστε να πιστεύουν ότι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο, είναι αυτοί που τελικά το κατορθώνουν». «Ερώ άρα υπάρχω» ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΕΥΤΥΧΙΑ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΠΝΕΕΙ ΜΕΣΑ ΣΟΥ ΤΟ ΑΕΡΑΚΙ ΤΗΣ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ. ΑΝ ΑΥΤΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΕΥΚΟΛΑ ΑΚΟΜΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ, ΑΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΠΛΗΡΩΣΕΙΣ ΜΕ «ΛΕΦΤΑ ΠΑΝΤΕΛΟΝΑΤΑ» ΧΑΛΑΛΙ ΤΟΥ!!!!