π. Ειρηναίος Δεληδήμος: Ο Χριστιανισμός δεν είναι θρησκεία

		Ο Χριστιανισμός δεν είναι θρησκεία Χριστιανισμός-επανάσταση Άλλες επαναστάσεις ... Διώξεις αγίων μετά το 313 ... «Εάν σας μισεί ο κόσμος ... πρώτα Εμένα με μίσησαν» Ότι τιμούσαν οι άνθρωποι, ο Χριστός το περιφρόνησε Δεν υπάρχει οίκος-ναός του Θεού ... Στην εκκλησία δεν προσευχόμαστε, ενωνόμαστε, Θεία Ευχαριστία Σώμα Χριστού κατ’ εξοχήν τα λείψανα ... Οι Χριστιανοί δεν ξέραν τι θα πει φόβος, θλίψη ... Τρέμουν για τον αντίχριστο ... Ο εμός έρως εσταύρωται ... Οι ψεύτικες προφητείες του Αγαθάγγελου, το ξανθόν γένος Ο Χριστός έδεσε τον Σατανά Σωστοί δεν θα γίνουμε ποτέ. Θεούμενοι, όχι θεωθέντες Εκκοσμίκευση Απαντήσεις σε ερωτήματα Ζητάτε ότι θέλετε, αλλά «γενηθήτω το θέλημα Σου» Ο ιερέας δεν είναι αρχηγός, είναι διάκονος, υπηρέτης του λαού.     Ομιλία π. Ειρηναίου Δεληδήμου στον ιερό ναό Αγίου Βασιλείου Νέας Ελβετίας στη Θεσσαλονίκη τον Δεκέμβριο του 2013 Δεν είμαι μαθημένος σε κηρύγματα, εκείνο που με ενδιαφέρει είναι περισσότερο να τονίσω κάποια πράγματα που δεν είναι σαν αυτά που συνήθως έχουμε μάθει να τα θεωρούμε σαν δεδομένα μέσα στον χώρο της Εκκλησίας. Δηλαδή, να αρχίσω από κάτι που θεωρείται δεδομένο, που όλοι το θεωρούν ότι είναι έτσι, και ίσως αυτό που θα πω να φανεί πολύ ανατρεπτικό αλλά δεν είναι. Ο Χριστιανισμός δεν είναι θρησκεία 00:01:11 Γενικά, ο Χριστιανισμός θεωρείται μια από τις θρησκείες. Έτσι δεν είναι; Μια από τις διάφορες θρησκείες που υπάρχουν στον κόσμο. Η σωστή θρησκεία. Και αποτελεί σαν θρησκεία ένα μέρος της ζωής μας, σημαντικό, μη σημαντικό, δεν έχει σημασία, ένα μέρος της ζωής μας. Αλλά, είναι ο Χριστιανισμός μια από τις θρησκείες; Εάν δούμε την Καινή Διαθήκη, δηλαδή τα Ευαγγέλια, τις επιστολές των Αποστόλων, και τα άλλα κείμενα των Αποστόλων, θα δούμε ότι μόνο σε ένα σημείο αναφέρεται η λέξη «θρησκεία». Στην επιστολή του αγίου Ιακώβου του αδελφοθέου. Εκεί λέει: «Εί τις δοκεί θρήσκος είναι εν υμίν μη χαλιναγωγών γλώσσαν αυτού, αλλ᾿ απατών καρδίαν αυτού, τούτου μάταιος η θρησκεία. Θρησκεία καθαρά και αμίαντος παρά τω Θεώ και Πατρί αύτη εστίν, επισκέπτεσθαι ορφανούς και χήρας εν τη θλίψει αυτών, άσπιλον εαυτόν τηρείν από του κόσμου» (Ιακ. 1,26-27). «Αν κανείς νομίζει ότι είναι θρήσκος αλλά δεν χαλιναγωγεί την γλώσσα του» η γλώσσα του λέει κακίες ε; «και απατάει την καρδία του, εξαπατάει τον ίδιο τον εαυτό του, αυτουνού η θρησκεία είναι μάταιη. Θρησκεία καθαρή και αμίαντος, αμόλυντη, για τον Θεό και Πατέρα είναι αυτή: να επισκέπτεσθε ορφανά και χήρες μέσα στον πόνο τους, στη θλίψη τους και να τηρείτε τον εαυτό σας άσπιλο, αμόλυντο από τον κόσμο». 00:03:09 Λοιπόν, μόνο σ’ αυτό το σημείο υπάρχει η λέξη θρησκεία και θρήσκος. Και προσέξτε τι λέει: δεν λέει θρησκεία είναι να πηγαίνεις στην εκκλησία, να κάνεις αυτό, να κάνεις εκείνο. Λέει κάτι άλλο, κάτι διαφορετικό. Λέει δύο πράγματα, το ένα να βοηθάς αυτούς που έχουν ανάγκη, δηλαδή, ορφανά και χήρες στη θλίψη τους, εφόσον έχουν ανάγκη, όχι να πηγαίνει κανείς να κάνει επισκέψεις από κοσμική, κοινωνική υποχρέωση. Και να έχετε τον εαυτό σας άσπιλο από τον κόσμο. Μόνο εδώ αναφέρεται η λέξη «θρησκεία» και μάλιστα όχι με την έννοια που ξέρουμε, δηλαδή του ευλαβούς, του ανθρώπου που προσεύχεται και κάνει, αλλά κάτι διαφορετικό λέει εδώ για τη θρησκεία. Εκείνος που βοηθάει εκείνους που πονάνε, και κρατάει τον εαυτό του αμόλυντο από τον κόσμο. Γενικά όμως μέσα στην Καινή Διαθήκη, δηλαδή ευαγγέλια κλπ. όλα τα κείμενα αυτά τα άγια που έγραψαν οι Απόστολοι του Χριστού πουθενά δεν αναφέρεται αλλού η λέξη «θρησκεία». 00:04:33 Ο Χριστιανισμός δεν αναφέρεται σαν μια θρησκεία, αλλά σαν κάτι άλλο: Αναφέρεται σαν «Βασιλεία του Θεού», «η Βασιλεία του Θεού εντός ημών εστίν». Αναφέρεται σαν «Εκκλησία», και εκκλησία είναι συνένωση των ανθρώπων. Κάτι διαφορετικό είναι. Στην πραγματικότητα ο Χριστιανισμός δεν είναι μια από τις θρησκείες του κόσμου, είναι η ανατροπή όλων των θρησκειών, είναι κάτι αντίθετο προς τις διάφορες θρησκείες του κόσμου. Δηλαδή, σε όλες τις θρησκείες του κόσμου ένα βασικό στοιχείο είναι, ότι οι άνθρωποι προσφέρουν θυσίες στον θεό ή στους θεούς για να τους εξευμενίσουν και να τους συμφιλιώσουν μαζί τους. Οι αρχαίοι Έλληνες προσφέραν θυσίες στους θεούς του Ολύμπου για να τους καλοπιάσουν. Τώρα θα μου πείτε πολλοί ορθόδοξοι χριστιανοί προσφέρουνε στο Θεό, στους αγίους, για να τους καλοπιάσουν. Αυτό είναι θρησκεία. Αλλά ο Χριστιανισμός είναι κάτι πολύ, πολύ διαφορετικό. Μέσα στον Χριστιανισμό έχουμε ακριβώς το αντίθετο από αυτό που γίνεται στις διάφορες θρησκείες του κόσμου. Ενώ στις διάφορες θρησκείες βλέπουμε οι άνθρωποι προσφέρουν θυσία στον θεό, μέσα στον Χριστιανισμό έχουμε τελείως το αντίθετο. Ο Θεός προσφέρει θυσία τον Υιό Του στους ανθρώπους και τους καλεί να συμφιλιωθούν μ’ Αυτόν. Δηλαδή δεν παρακαλούν οι άνθρωποι τον Θεό, ο Θεός παρακαλεί τους ανθρώπους, «ελάτε, συμφιλιωθείτε με Μένα». 00:06:33 Αυτό που γίνεται μέσα στον Χριστιανισμό, αυτό που ζούμε στον Χριστιανισμό, ότι ο Θεός δίνει τον Υιό Του θυσία. Για ποιόν λόγο; Για να καταλάβουν οι άνθρωποι ότι ο Θεός τους αγαπάει σε τέτοιο σημείο που δίνει τον Γιο Του θυσία, θυσιάζεται πάνω στο σταυρό για να μας αποδείξει την αγάπη Του και έτσι να συμφιλιωθούμε με τον Θεό, να πάψουμε να είμαστε εχθροί του Θεού. Είναι τελείως το αντίθετο από ότι κάνουν οι διάφορες θρησκείες. Ο Θεός θυσιάζει τον Γιο Του και στέλνει τους Αποστόλους να το φέρουν αυτό το μήνυμα παντού και να παρακαλούν τους ανθρώπους να συμφιλιωθούν με τον Θεό. Όπως το λέει ο απόστολος Παύλος: «Υπέρ Χριστού ουν πρεσβεύομεν ως του Θεού παρακαλούντος δι᾿ ημών· δεόμεθα υπέρ Χριστού, καταλλάγητε τω Θεώ» (Β’ Κορ. 5,20). Ερχόμαστε σαν πρεσβευτές εξ ονόματος του Χριστού. Ο Θεός παρακαλεί δια μέσου ημών. «Δεόμεθα υπέρ Χριστού», σας παρακαλούμε για τον Χριστό, συμφιλιωθείτε με τον Θεό. Ο Χριστιανισμός είναι κάτι τελείως διαφορετικό από όλες τις θρησκείες του κόσμου, τελείως διαφορετικό. Δεν είναι μια θρησκεία. Είναι ανατροπή όλων, κάτι τελείως δυναμικό. Χριστιανισμός-επανάσταση 00:09:00 Στην πραγματικότητα είναι επανάσταση, μια ριζική, ριζοσπαστική επανάσταση, η οποία μάλιστα δεν τελειώνει ποτέ. Στον Χριστιανισμό δεν υπάρχει θα κάνουμε κάτι και από εκεί και πέρα τελειώσαμε. Οι στόχοι του Χριστιανισμού είναι τόσο μεγάλοι που δεν τους φτάνουμε ποτέ, ποτέ, ποτέ! Μη πει κανείς ότι έγινε Χριστιανός, ότι είναι εντάξει, ότι έγινε σωστός άνθρωπος. Η μεγαλύτερη πλάνη που υπάρχει στον κόσμο είναι να νομίζει κανείς ότι είναι σωστός. Και αυτό το παθαίνουν οι θρήσκοι άνθρωποι, νομίζουν ότι είναι εντάξει. «Α, εγώ πάω στην εκκλησία, εγώ κάνω αυτό, εγώ κάνω εκείνο ...», έτσι λέει ο θρήσκος άνθρωπος και νομίζει ότι είναι εντάξει. Είχα κάποιον θείο παλαιοημερολογίτη που μου είχε πει: «τα μισά από τα δικά μου να κάνεις», προσέξτε το αυτό, «στη κορυφή του παραδείσου θα βρεθείς!». Νόμιζε ότι είναι τέλειος. Αφού με τα μισά βρίσκεται στη κορυφή του παραδείσου, άρα αυτός που θα κάνει τα διπλά θα περνάει από την άλλη μεριά και θα βρίσκεται έξω από τον παράδεισο! Ηλίθια αλαζονεία του θρήσκου ανθρώπου. Αυτός είναι ο θρήσκος, αυτός που νομίζει ότι τον Θεό τον έχει στη τσέπη του. Τι έκαμνε αυτός ο θείος μου; Πρωί, μεσημέρι, βράδυ έκαμνε τις ακολουθίες και νόμιζε ότι μ’ αυτά ... κρατούσε τις νηστείες το ένα το άλλο, και νόμιζε με όλα αυτά ότι τον είχε πιάσει τον παράδεισο. Νόμιζε ότι με αυτά τα έργα που έκαμνε ήτανε τέλειος. 00:11:24 Αντιθέτως θυμάμαι μια θεία μου, κι εκείνη στο παλαιό ημερολόγιο. Εκείνη η καημένη ήτανε το αντίθετο, πολύ απλή, πολύ ταπεινή. Και μια φορά είχα ακούσει από εκείνη: Κάποιος ήταν ασκητής, πολύ ασκητής, πάρα πολύ ασκητής, και έτρωγε μόνο χόρτα. Και κάποτε είπε στον Θεό ... επειδή περίμενε ότι με αυτά που κάνει ο παράδεισος είναι δικός του. Και είπε στο Θεό: δείξε μου Θεέ που θα είμαι μετά θάνατον. Και το βράδυ είδε στον ύπνο του ένα λιβάδι και εκεί ήταν ένας γάιδαρος που έτρωγε χόρτα! Δηλαδή η απάντηση ήτανε: τι παραπάνω κάνεις από έναν γάιδαρο, κι εκείνος τρώει χόρτα. Όποιος πιστεύει ότι κάμνει το καθήκον του εις το ακέραιον βρίσκεται σε τρομερή πλάνη. Είπα ότι ο Χριστιανισμός είναι μια επανάσταση που δεν τελειώνει ποτέ. Άλλες επαναστάσεις ... 00:13:00 Μέσα στην ιστορία των ανθρώπων έχουμε πολλές επαναστάσεις. Το 1789 έγινε η Γαλλική επανάσταση, το 1917 έγινε η Οκτωβριανή επανάσταση στη Ρωσία και επεκράτησε το γνωστό αθεϊστικό καθεστώς. Τι έγινε μετά από αυτές τις επαναστάσεις; Και στις δύο περιπτώσεις υπήρχαν τύραννοι που τυραννούσαν το λαό. Κάναν επανάσταση, διώξαν τους τυράννους, τους σκοτώσαν, τους αποκεφαλίσαν. Στη Γαλλική επανάσταση αποκεφάλισαν και την Μαρία Αντουανέτα, που όταν της είπαν, «δεν έχουν ψωμί» απάντησε, «ας φάνε παντεσπάνι». Παν-ντε-σπαν, ψωμί της Ισπανίας. Στην Οκτωβριανή επανάσταση τι έγινε; Ρίξαν τον Τσάρο και όλους τους άλλους που ήταν μαζί με τον Τσάρο και τι έγινε; Και στην πρώτη και στην δεύτερη περίπτωση, αυτοί που κάναν την επανάσταση και ρίξαν τους τυράννους εγκατέστησαν τη δική τους εξουσία και έγιναν οι νέοι τύραννοι. Δείτε και τις μουσουλμανικές χώρες, κάναν επαναστάσεις και ρίξανε τους δικτάτορες και αυτοί που ανέλαβαν την εξουσία εγκατέστησαν μια φοβερή τυραννία ακραίου μουσουλμανισμού. Το ίδιο έγινε με τον Σάχη της Περσίας πριν από πολλές δεκαετίες και εγκαταστάθηκε στη Περσία το καθεστώς αυτών των Αγιατολιάδων κλπ. Βλέπετε, ρίχνουν έναν τύραννο οι επαναστάτες και μετά γίνονται αυτοί τύραννοι. Βέβαια έχουμε και μια εξαίρεση, την Ελληνική επανάσταση. Στην Ελληνική επανάσταση αυτοί που κάναν την επανάσταση δεν πήραν αυτοί την εξουσία, την εξουσία την πήραν άλλοι και τους τυραννούσαν αυτούς που κάναν την επανάσταση. Γι’ αυτό η Ελληνική επανάσταση είναι κάτι που ξεχωρίζει από τις άλλες και θα έλεγα η μεγαλύτερη δόξα της Ελληνικής επαναστάσεως είναι το κελί του Κολοκοτρώνη. Ο Κολοκοτρώνης, ας πούμε ο κορυφαίος από τους επαναστάτες καταδικάστηκε σε θάνατο. Βλέπετε η αληθινή επανάσταση δεν οδηγεί στη μεταμόρφωση των επαναστατών σε τυράννους. Στην Ελληνική επανάσταση ένα σωρό από αυτούς που διακρίθηκαν στο τέλος ήταν φτωχοί, ήταν περιφρονημένοι. Αυτό δείχνει πόσο αγνή επανάσταση ήταν η επανάσταση του 1821. Η Μπουμπουλίνα έδωσε όλα της τα χρήματα στον αγώνα και στο τέλος είχε μείνει τόσο φτωχή που δεν δέχονταν να συμπεθεριάσουν μαζί της και γι’ αυτό τη σκοτώσανε. Διώξεις αγίων μετά το 313 ... 00:16:32 Ο Χριστιανισμός βέβαια είναι μια επανάσταση που δεν σταματάει ποτέ. Η Ελληνική επανάσταση σταμάτησε κάποτε και μετά άρχισαν να καταδιώκονται οι επαναστάτες. Αλλά η χριστιανική επανάσταση είναι μια επανάσταση που γίνεται διαρκώς, δεν σταματάει ποτέ γιατί οι στόχοι της δεν είναι απλώς να αλλάξει κάποια εξουσία. Είναι τόσο μεγάλοι οι στόχοι του Χριστιανισμού που δεν φτάνονται ποτέ. Γι’ αυτό αν κανείς πει, «γίναμε Χριστιανοί» ή «σε μια χώρα επεκράτησε ο Χριστιανισμός» ... ας πούμε τώρα είμαστε 2013, το 313, πριν από 1.700 χρόνια δημοσιεύτηκε το Διάταγμα των Μεδιολάνων, γι’ αυτό και γίναν και πανηγυρικοί εορτασμοί φέτος. Στο Διάταγμα των Μεδιολάνων ο Χριστιανισμός ανακηρύχθηκε ελεύθερος, όχι επίσημη θρησκεία, αλλά ελεύθερος μαζί με τις άλλες θρησκείες της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Και τι έγινε; Τελείωσε; Ο Χριστιανισμός, δηλαδή, θριάμβευσε και τέρμα; Νίκησε και έληξε; Όχι, γιατί οι άγιοι εξακολούθησαν ... οι αληθινοί χριστιανοί, δηλαδή, ... μπορεί επίσημα ο Χριστιανισμός να φαινότανε ότι νίκησε, στη πραγματικότητα όμως οι πραγματικοί χριστιανοί καταδιώκονταν και μέσα ... Αυτό είναι ένα άλλο ψέμα, ε; ότι μέσα στη Βυζαντινή αυτοκρατορία ο Χριστιανισμός είχε την εξουσία. Όχι, δεν είχε την εξουσία ο Χριστιανισμός, την εξουσία είχαν αυτοκράτορες που παριστάναν τους χριστιανούς, άρχοντες που παριστάναν τους χριστιανούς, όπως συμβαίνει σε όλες τις εποχές. Άμα βλέπετε κανέναν πολιτικό στις εκκλησίες να ξέρετε, πάει για ψήφους, δεν είναι χριστιανός. Αηδία προξενούν οι πολιτικοί που πάνε στις εκκλησίες, γιατί τι να πει κανείς, τέτοια υποκρισία ... 00:18:41 Επικράτησε ο Χριστιανισμός, λένε, αλλά γιατί τότε ο Μέγας Αθανάσιος καταδιωκόταν συνέχεια και κινδύνευε και 17 χρόνια συνολικά ήτανε σε εξορίες; Γιατί απειλήσανε, πήγε ο αντιβασιλεύς ο Μόδεστος στον Βασίλειο τον Μέγα και τον απείλησε, ότι αν δεν υπογράψει την απόφαση του αυτοκράτορα, του Ουάλεντος θα πάθει πολλά πράγματα; «Δεν φοβάσαι την εξουσία;» του είπε, «Τι να φοβηθώ, τι θα μου κάνει;». Έμεινε ξερός. Τόσο αγράμματος ήταν αυτός ο Μέγας Βασίλειος και δεν ήξερε πόση δύναμη έχει ο αυτοκράτορας; «Μπορεί να σου πάρει την περιουσία. Μπορεί να σε εξορίσει. Μπορεί να σε βασανίσει και να σε θανατώσει ακόμα». Ο Μέγας Βασίλειος, «Ε, τι περιουσία θα μου πάρει; Κάτι βιβλία έχω και τριμμένα ράσα. Θα με εξορίσει; Όπου και να πάω του Θεού είναι η γη και οι κατοικούντες εν αυτή. Θα με βασανίσει; Έτσι που είμαι άρρωστος σε λίγο θα πεθάνω, κι αν πεθάνω θα πάω μια ώρα νωρίτερα στο Χριστό». Αυτή ήταν η απάντηση του Μεγάλου Βασιλείου. Είναι επανάσταση αυτό ή δεν είναι; Και μη μου πείτε ότι ο σημερινός ο θρήσκος άνθρωπος μοιάζει με τον Μέγα Βασίλειο, που είναι τόσο ηρωικός ώστε συνέχεια φοβάται. 00:20:21 Μήπως ο Γρηγόριος ο Θεολόγος υποτασσόταν στην εξουσία; Ο οποίος μάλιστα αυτός μας άφησε αυτό το περιστατικό για τον Μέγα Βασίλειο, αυτός το κατέγραψε στον επικήδειο που έγραψε για τον Μέγα Βασίλειο. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος; Τον ξέρουμε. Το αποτέλεσμα ποιο ήταν δηλαδή που ήταν στην πρωτεύουσα της χριστιανικής αυτοκρατορίας, με χριστιανούς αυτοκράτορες ... Ε, τελικά οι χριστιανοί αυτοκράτορες δεν ήταν καθόλου χριστιανοί, ειδικά η αυτοκράτειρα, ... Τα έβαλε και με εκείνη, τα έβαλε και με επισκόπους ... μη φανταστούμε ότι την εποχή εκείνη που ήταν ο χρυσούς αιών της εκκλησίας, την εποχή των Τριών Ιεραρχών, οι αρχιερείς ήτανε διαμάντια. Όχι. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει: «Ουδένα δέδοικα ως τους επισκόπους πλην ολίγων» (Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, Επιστολή προς Ολυμπιάδα, ΕΠΕ τ. 37, σ. 440 - http://www.imaik.gr), «Τίποτα δεν φοβήθηκα όσο τους αρχιερείς, εκτός από λίγους»! Αυτά ας τα ακούνε οι θρήσκοι που το έχουν πια, ότι άμα ακουμπήσουν κάποιον αρχιερέα θα πάρουν ευλογία, ή κάποιον ιερέα και τέτοια. Να καταλαβαίνουμε δηλαδή ότι μπορεί ένας να είναι σε ύψιστα αξιώματα και να μην είναι χριστιανός. Οι αληθινοί χριστιανοί, οι άγιοι, αυτοί που πραγματικά εκπροσωπούν τον Χριστιανισμό, που πραγματικά ζήσαν τον Χριστιανισμό, αυτοί ήταν πάντοτε υπό διωγμόν. Τι νομίζουμε; Νομίζουμε ότι όλοι τρέχαν πια και τους προσκυνούσανε; Διωγμούς συναντούσανε. Διότι αυτοί πάντοτε αντιμετωπίζονταν σαν επικίνδυνοι, σαν επαναστάτες, διότι δεν ήτανε όπως οι υπόλοιποι άνθρωποι. Διαρκής επανάσταση. «Εάν σας μισεί ο κόσμος ... πρώτα Εμένα με μίσησαν» 00:22:30 Εξάλλου το είχε πει ο Χριστός για τους αληθινούς χριστιανούς, το είπε πρώτα στους Αποστόλους Του, «Ει ο κόσμος υμάς μισεί, γινώσκετε ότι εμέ πρώτον υμών μεμίσηκεν» (Ιωάν. 15,18), «Εάν σας μισεί ο κόσμος να ξέρετε ότι πρώτα Εμένα με μίσησαν». Δηλαδή δεν υποσχέθηκε ο Χριστός ότι αν είστε καλοί χριστιανοί όλα θα σας παν καλά, θα αποκτήσετε χρήματα, θα καλοπερνάτε και τέτοια. Δεν είπε τέτοια πράγματα. Οι θρήσκοι τι περιμένουνε; Πάνε στην εκκλησία, ανάβουνε ένα κεράκι για να πάνε καλά οι δουλειές τους, για το ένα, για το άλλο. Όλο υλικά πράγματα ζητούν στις εκκλησίες οι θρήσκοι άνθρωποι. Τι με έπιασε με τους θρήσκους; Ε, τι να κάνω ρε παιδιά, αφού αυτή η θρησκευτικότητα που επικρατεί μέσα στο χώρο των ανθρώπων της εκκλησίας δεν έχει σχέση με τον Χριστό. Τι να πω; Είναι αντίθετο από τον Χριστό. Ότι είπε ο Χριστός οι θρήσκοι κάνουν τα αντίθετα. Είπε ο Χριστός, «Όταν νηστεύετε να μην το μαθαίνουν οι άλλοι». Οι θρήσκοι τι κάνουνε, αρχίζουν παντού να φωνάζουν ότι νηστεύουνε. «Την ελεημοσύνη μη την κάνετε φανερά». Οι θρήσκοι αμέσως πάνε εκεί να δείξουν ότι κάνουν ελεημοσύνη. «Όταν προσεύχεσθε να κλείνεστε στο ταμείον, στην αποθήκη, στο πιο σκοτεινό μέρος να μη σας βλέπουν». Οι θρήσκοι συνέχεια να δείξουν πια, αν είναι δυνατόν και μέσα στους δρόμους να προσεύχονται για να τους δουν οι άλλοι. Αυτά που καταδίκασε ο Χριστός δηλαδή αυτά κάνουνε οι θρήσκοι που νομίζουν ότι έτσι είναι τέλειοι έναντι του Χριστού. Ότι τιμούσαν οι άνθρωποι, ο Χριστός το περιφρόνησε 00:24:22 Αλλά η επανάσταση του Χριστιανισμού είναι ακριβώς ότι όλα αυτά τα ανατρέπει, αυτά που θεωρούσαν ωραία και σωστά οι άλλοι τα ανατρέπει, τα ανατρέπει, τα ανατρέπει! Και είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ίδιος ο Χριστός, ότι οι άνθρωποι περιφρονούσαν Εκείνος το τίμησε, και ότι οι άνθρωποι τιμούσαν Εκείνος το περιφρόνησε. «Έρχεται ο Βασιλεύς του Ισραήλ» που Τον ψάχνανε και οι τρεις μάγοι. Ο Βασιλεύς του Ισραήλ, δεν γεννήθηκε σε παλάτι, σε αχούρι γεννήθηκε. Από εκεί βγήκε κι αυτό που λεν, «Σε στάβλο γεννήθηκες;». Το καταλαβαίνετε; Δεν μεγάλωσε μέσα σε παλάτια, δεν ήταν μέσα σε κανένα πλούσιο μέγαρο. Ήταν στο σπίτι ενός φτωχού ξυλουργού. Και μετά μέσα στη διδασκαλία Του λέει: «Δείτε μέσα στα έθνη πόσο οι άρχοντες, οι εξουσιαστές, κυριεύουν σε αυτούς, σ’ εσάς δεν θα είναι έτσι. Αν θέλει κανείς να είναι πρώτος θα είναι τελευταίος απ’ όλους». «Όποιος θέλει να είναι πρώτος, έστω πάντων έσχατος» (Μάρκ. 9,35). «Και ο ηγούμενος ως ο διακονών», «Κι αυτός που κυβερνάει, ο αρχηγός να είναι σαν διάκονος, σαν υπηρέτης». Διάκονος θα πει «υπηρέτης» και βγαίνει από την «κόνι», δια-κόνεως, μέσα στη σκόνη, αυτό θα πει διάκονος, «σκονισμένος», όχι απλώς υπηρέτης σε ένα παλάτι, κάποιοι υπηρέτες που είναι με ωραίες στολές και τέτοια, όχι τέτοιο πράμα, αλλά υπηρέτης που κάνει τις βρώμικες εργασίες. Βλέπουμε μετά δεν φόρεσε χρυσή κορώνα, «στέφανον εξ ακανθών». Δεν υψώθηκε, δεν ανέβηκε πάνω σε θρόνο, αλλά πάνω σε σταυρό, που ήτανε ο πιο ατιμωτικός θάνατος τότε. Ότι οι άνθρωποι τιμούσανε το περιφρόνησε ο Ίδιος, και ότι οι άνθρωποι περιφρονούσαν το τίμησε. Βλέπετε, πήγαινε τιμούσε τους αμαρτωλούς, τιμούσε τις πόρνες, τους τελώνες και τον Εαυτό Του τον ταύτισε με τους ανθρώπους του περιθωρίου, αυτούς τους παραπεταμένους. Είπε εκείνο, «επείνασα και δεν Μου δώσατε να φάω, δίψασα δεν Με δώσατε να πιώ ... σε φυλακή ήμουν δεν ήρθατε σε Μένα, ασθενής δεν Με επισκεφθήκατε» (Ματθ. 25,25-40). Βλέπετε ταυτίζει τον Εαυτό Του με εκείνους που πεινάν, που διψάν, που είναι σε φυλακές, που είναι άρρωστοι, αυτούς που οι άλλοι, αυτοί οι βολεμένοι τους περιφρονούν. «Εφόσον εποιήσατε ενί των αδελφών Μου τούτων των ελαχίστων Εμοί εποιήσατε», «αν το κάνατε σε έναν από αυτούς τους ελάχιστους αδελφούς μου, σε Μένα το κάνατε». Οι θρήσκοι τι κάνουνε; Οι θρήσκοι θέλουνε πάντα να κοιτάξουν να γνωριστούν με ανθρώπους που έχουν εξουσία. Ο Χριστός τελείως τα αντίθετα, τελείως τα αντίθετα. Δεν υπάρχει οίκος-ναός του Θεού ... 00:28:01 Τώρα, καλά και τι μένει από όλα αυτά τα πράγματα; Δηλαδή τι θα κάνουμε; Ωραία ο Χριστιανισμός δεν είναι όλα αυτά τα πράγματα, ε, τι είναι τέλος πάντως; Ωραία δεν είναι θρησκεία, τότε γιατί βρισκόμαστε μέσα στον οίκο του Θεού αυτή τη στιγμή; Βρισκόμαστε στον οίκο του Θεού; Κοιτάξτε και σε αυτό το πράγμα ο Χριστιανισμός πόσο διαφέρει από τις θρησκείες του κόσμου. Στις θρησκείες του κόσμου, του αρχαίου και του νεωτέρου, μάλλον του αρχαίου κατ’ εξοχήν, χτίζανε ναούς για να κατοικεί μέσα ο Θεός, ή οι θεοί τους. Δηλαδή ακόμη και στην θρησκεία του Ισραήλ, των Εβραίων, που ήταν μονοθεϊσμός, που πιστεύαν στον αληθινό Θεό. Κι αυτοί νομίζαν ότι ο Θεός, ο μόνος, ο αληθινός Θεός κατοικεί μέσα στο ναό του Σολομώντος. Το ίδιο πιστεύανε οι αρχαίοι Έλληνες, χτίζαν στην Ολυμπία, ας πούμε τον ναό του Διός, πιστεύαν ότι εκεί μέσα κατοικούσε ο Δίας. Χτίζαν πάνω στην Ακρόπολη τον ναό της παρθένου Αθηνάς, πίστευαν ότι εκεί μέσα κατοικεί η Αθηνά. Και ξέρετε και το πιο σπουδαίο; Μέσα στους ναούς αυτούς δεν έμπαινε ο λαός. Ο λαός ήταν απ’ έξω. Εκεί ήταν οίκος του Θεού. Ναός, ναός θα πει κατοικία, του Θεού, κατοικία του Θεού ήτανε. Δεν έμπαιναν οι άνθρωποι μέσα στους ναούς αυτούς που ήτανε η κατοικία του Θεού. Απ’ έξω ήτανε, απ’ έξω προσφέραν τις θυσίες τους. Μέσα μπαίναν οι ιερείς. Βλέπετε στο ναό του Σολομώντος ήταν τα Άγια και τα Άγια των Αγίων, στα Άγια μπαίναν οι ιερείς, στα Άγια των Αγίων μια φορά τον χρόνο ο αρχιερεύς, εκεί που ήταν και η Κιβωτός της Διαθήκης με τις Δέκα Εντολές. Και ήταν σκοτεινό εκείνο το μέρος, ούτε φως δεν έμπαινε. Αυτό βέβαια ήταν συμβολικό για να καταλάβουν, μη θεωρούν τον Θεό ότι είναι ... όπως και σήμερα οι θρήσκοι που τον Θεό τον φαντάζονται σαν ένα παππού με μακριά γένια, άσπρα γένια και τέτοια. Ο Θεός δεν είναι άνθρωπος. Ο Χριστός έγινε άνθρωπος, ενώθηκε με την ανθρωπίνη φύση, αλλά ο Θεός Πατήρ, όχι. Το να λέμε ότι ο Θεός Πατήρ είναι ένας παππούς με γένια αυτό είναι τελείως ένας ανθρωπομορφισμός που μπορεί να χρειάζεται για τους απλοϊκούς ανθρώπους που δεν μπορούν να καταλάβουνε, αλλά για έναν αληθινό χριστιανό αυτό είναι τερατώδες. Και μάλιστα και κάποιες γιαγιάδες, δεν ξέρω από το πήρανε αυτό, λένε στα εγγονάκια τους, όταν βλέπουν κάποιον ιερέα, «να ο θεούλης». Αυτό είναι σχεδόν βλασφημία. 00:31:21 Στον Χριστιανισμό τι γίνεται τώρα; Λοιπόν εμείς δεν είμαστε στον οίκο του Θεού; Ε, λοιπόν. Όταν η Σαμαρείτιδα ρώτησε τον Χριστό, «Πού πρέπει να λατρεύουμε τον Θεό, στα Ιεροσόλυμα, στο ναό του Σολομώντος, ή στο όρος Γαριζίν», όπως κάμναν οι Σαμαρείτες; Είπε τότε ο Χριστός ότι, «Ο Θεός πνεύμα εστί, και τους προσκυνούντας τον Θεόν εν πνεύματι και αληθεία δει προσκυνείν» (Ιωάν. 4,20-24), δεν χρειάζεται ναούς. Δεν χρειάζεται ναούς ο Θεός. Και όταν ο πρωτοδιάκονος Στέφανος, ο πρώτος των μαρτύρων απολογούνταν, που τον είχαν συλλάβει οι Ιουδαίοι, και τον καταδίκασαν σε λιθοβολισμό, τους είπε, «Αλλ’ ουχ ο Ύψιστος εν χειροποιήτοις ναοίς κατοικεί, καθώς ο προφήτης λέγει· ο ουρανός μοι θρόνος, η δε γη υποπόδιον των ποδών μου· ποίον οίκον οικοδομήσετέ μοι, λέγει Κύριος, ή τις τόπος της καταπαύσεώς μου; Ουχί η χειρ μου εποίησε ταύτα πάντα;» (Πράξ. 7,48-50). Ο Ύψιστος δεν κατοικεί σε χειροποίητους ναούς, δεν κατοικεί! Τι κάνουμε τώρα; Δηλαδή εδώ τώρα τι γίνεται; Δεν κατοικεί ο Θεός; Δεν κατοικεί, λέει, σε ναούς που έχτισαν οι άνθρωποι, όπως το λέει ο προφήτης Ησαΐας, «Ο ουρανός είναι ο θρόνος Μου και η γη υποπόδιον των ποδών μου, ποιόν οίκον οικοδομήσετε Μοι;» (Ησ. 66,1), τι σπίτι θα μου χτίσετε εσείς; Τι είστε εσείς βρε; Λέει ο Θεός δια του προφήτου Ησαΐα. «Ποιος τόπος της καταπαύσεως Μου;» ποιο μέρος της γης είναι ο τόπος της αναπαύσεως Μου; «Ουχί η χειρ Μου εποίησε πάντα ταύτα;» (Ησ. 66,2), δεν τα έκανε όλα αυτά το χέρι Μου; Ο Θεός είναι δημιουργός όλων. Ουρανός, γη, όλα είναι δικά Του. Έχει ανάγκη από δικούς μας ναούς; Τότε τι γίνεται εδώ πέρα; Τι γίνεται εδώ; Προσέξτε κάτι, μέσα στην ορολογία την χριστιανική, όπως διαμορφώθηκε, ποτέ δεν γίνεται λόγος για ναό του Θεού. Ναός του Θεού λεγόταν, και οίκος Κυρίου ο ναός του Σολομώντος. Αλλά δεν ονομάζονται οι τόποι όπου οι Χριστιανοί μαζεύονται για να τελέσουν τα μυστήρια τους και να προσευχηθούν μαζί, δεν ονομάζονται ναοί του Θεού, διότι ολόκληρο το σύμπαν είναι ναός του Θεού. Δεν έχει ανάγκη, δηλαδή, ο Θεός να του χτίσουμε εμείς εκκλησίες, καμιά ανάγκη δεν έχει. Καμιά ανάγκη δεν έχει από τα κεριά μας, ή από τα λάδια μας, ή από ότι άλλο. Δεν έχει καμιά ανάγκη ο Θεός από όλα αυτά, όλα είναι δικά Του. Γι’ αυτό το λόγο πριν από τη Θεία Ευχαριστία λέμε, «Τα Σα εκ των Σων, Σοι προσφέρομεν». Τα Σα εκ των Σων, τι θα πει; Τα δικά Σου που τα πήραμε από τα δικά Σου σε Σένα προσφέρουμε. Δεν είναι δικά μας δηλαδή. Δεν προσφέρουμε τίποτα, τι έχουμε δικό μας; Τίποτα δεν έχουμε δικό μας, απολύτως τίποτα! 00:34:47 Όσοι λοιπόν νομίζουν ότι κάνουν τάματα στους αγίους, ότι προσφέρουν κάτι και ότι οι άγιοι είναι υποχρεωμένοι μετά, σαν καλοί βουλευτές ... όπως στους βουλευτές, «σε ψηφίσαμε θα μας κάνεις αυτό το ρουσφέτι», έτσι δεν λένε στους βουλευτές; Και μετά απορούν γιατί οι βουλευτές δεν είναι ηθικοί. Ε, βέβαια, αφού όλα είναι ανταλλαγή, σου δίνω ψήφους θα μου κάνεις αυτό. Μετά παραπονείται αυτός ο λαός, ο οποίος είναι τόσο καλός, παραπονείται γιατί οι βουλευτές δεν είναι καλοί. Τέτοιος λαός, τέτοιους βουλευτές βγάζει. 00:35:30 Όλα είναι του Θεού. Δεν χρειάζεται, δηλαδή, κάποιον ναό να Του χτίσουμε εμείς. Τι είναι τότε όλοι αυτοί οι ναοί; Οι χριστιανοί ονόμαζαν αυτούς τους τόπους εκκλησίες, δεν τους ονόμαζαν ναούς του Θεού, εκκλησίες. Εκκλησία είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Στους ναούς ο λαός στεκόταν απ’ έξω. Έξω από τον Παρθενώνα, δεν έμπαιναν στον Παρθενώνα. Έξω προσφέραν τις θυσίες. Έξω κι απ’ τον ναό του Σολομώντος στα Ιεροσόλυμα. Απ’ έξω καθόταν ο λαός. Εκείνος ο ναός ήταν αφιερωμένος στον θεό, ή στους θεούς, δεν έμπαινε ο λαός. Στον Χριστιανισμό τελείως το αντίθετο. Όλα είναι του Θεού, αυτός ο χώρος είναι για τους ανθρώπους, για τους χριστιανούς που μαζεύονται. Εκκλησία αυτό θα πει, συνάθροιση, συνένωση του λαού. Είναι ένας όρος που τον πήραμε από τους αρχαίους Αθηναίους, η Εκκλησία του Δήμου, συγκέντρωση του λαού. Είναι για τον λαό ο ναός, όχι για τον Θεό. Για τον χριστιανικό λαό που συγκεντρωνόμενος σε ένα χώρο εκφράζει την ενότητα του με τον Θεό. Δεν χτίζουμε τις εκκλησίες για τον Θεό, δεν τις χρειάζεται, τι να τις κάνει; Το σύμπαν ολόκληρο είναι δικό Του, τι είναι οι ναοί; Ας πούμε ο άγιος Πέτρος της Ρώμης έχει ύψος 136 μέτρα. Το σύμπαν πόσο είναι; Τι είναι 136 μέτρα; Στην Ακτή Ελεφαντοστού νομίζω έχει κτιστεί ένας ναός, μέσα στη φτώχια ο λαός, κι έχτισε ο πρόεδρος της χώρας έναν ναό ψηλότερο κι απ’ τον άγιο Πέτρο. Γιατί; Για επίδειξη. Και τι έγινε; Ο άνθρωπος νομίζει ότι είναι τόσο μεγάλος που καμαρώνει τα δικά του τα έργα συνέχεια. Το 2004 που ολοκληρώθηκε η γέφυρα του Ρίου-Αντιρίου είπε κάποιος σοφός παππούς, «ο άνθρωπος νίκησε τον Θεό»! Τρία χιλιόμετρα είναι όλη κι όλη αυτή η γέφυρα ... ο άνθρωπος λοιπόν που έκανε μια τέτοια γέφυρα νίκησε τον Θεό! Και χάρηκαν πολύ οι δημοσιογράφοι και το δείχναν και το ξαναδείχναν. Το σύμπαν, αυτό που μπορούμε να δούμε, έχει μια ακτίνα 14 δισεκατομμύρια έτη φωτός και θαυμάζουμε που πήγαμε στη Σελήνη που απέχει ένα δευτερόλεπτο φωτός από τη γη. Και το θαυμάζουμε σαν σπουδαίο έργο. Στην εκκλησία δεν προσευχόμαστε, ενωνόμαστε, Θεία Ευχαριστία 00:40:04 Και τελικά τι κάμνουμε εμείς μέσα στην εκκλησία; Κι εδώ πάλι υπάρχει κάτι που είναι τελείως διαφορετικό από αυτά που υπάρχουν στις διάφορες θρησκείες. Ας πούμε, και οι μουσουλμάνοι και αυτοί συγκεντρώνονται μέσα στα τζαμιά τους και προσεύχονται. Εμείς δεν συγκεντρωνόμαστε για να προσευχηθούμε. Δηλαδή τον υπόλοιπο καιρό απαγορεύεται να προσευχηθούμε, όταν είμαστε έξω από την εκκλησία; Οι καθώς πρέπει θρήσκοι χριστιανοί βέβαια έχουν ορισμένες ώρες που προσεύχονται και πάνε και στην εκκλησία για να προσευχηθούν, λένε. Όχι, λοιπόν, δεν είναι για να προσευχηθούμε η εκκλησία, αλλά στην εκκλησία γίνεται κάτι πολύ-πολύ σημαντικότερο. Και το τονίζω, στην εκκλησία, γιατί αυτός είναι ο σωστός όρος. Ο ναός είναι όρος που χρησιμοποιούσαν οι ειδωλολάτρες πιστεύανε ότι είναι ναός κάποιου θεού. Εμείς μιλάμε για εκκλησία, δηλαδή, για τον τόπο που ενώνεται ο λαός. Τι κάνει, λοιπόν, ο λαός αυτός που έρχεται εδώ και ενώνεται; Κάνει κάτι που δεν υπάρχει σε καμιά θρησκεία, τελείως διαφορετικό. Δηλαδή αυτό που γίνεται μέσα στη δική μας τη λατρεία είναι, το βασικό, το κέντρο, το ανώτατο που μπορεί να γίνει, είναι η Θεία Ευχαριστία. Και τι είναι η Θεία Ευχαριστία; Η κοινωνία ... Σώμα και Αίμα Χριστού παίρνουμε και γινόμαστε ένα σώμα με τον Χριστό. Γι’ αυτό το σύνολο των πιστών, των χριστιανών, έστω κι αν δεν το καταλαβαίνουν, αποτελεί Σώμα Χριστού. Ο απόστολος Παύλος μας το λέει καθαρά: «Υμείς δε εστέ Σώμα Χριστού και μέλη εκ μέρους» (Α’ Κορ. 12,27). Ναι, εσείς είστε Σώμα Χριστού και ο καθένας, εκ μέρους του ο καθένας, μέλος του Σώματος του Χριστού. Αυτό το πράγμα σήμερα το ζουν οι ορθόδοξοι χριστιανοί; Οι ορθόδοξοι Έλληνες; Μπα! Και μόνο που τους αρέσει να λένε: «Είμαι ορθόδοξος και Έλλην» αυτό σημαίνει ότι ξεχωρίζουμε τους εαυτούς μας από τους άλλους. Αυτό τονίζεται. Ορθόδοξος θα πει ότι είμαι ο τέλειος, ο σωστός χριστιανός, και προσθέτουμε με το Έλληνας ... οι Έλληνες που είναι ο ανώτερος λαός από όλους τους άλλους ... όλοι οι άλλοι είναι για φτύσιμο, εμείς είμαστε ο καλύτερος λαός κλπ., κλπ. Η αλαζονεία δηλαδή η εθνική που υπάρχει εδώ στην Ελλάδα σε κανένα άλλο έθνος δεν υπάρχει, είναι τρομερό. Καλά και οι Γερμανοί μπορεί να το έχουν αλλά όχι όλοι. Εδώ πέρα είναι διαδεδομένο πάρα πολύ στον ελληνικό λαό, αυτό είναι το φοβερό, ότι είναι στην πλειοψηφία. Δηλαδή τι μας ξεχωρίζει από τους άλλους. Ενώ το κήρυγμα του Χριστιανισμού είναι να ενωθούν όλοι, «εις ενότηταν πάντας εκάλεσεν» που λέμε στην Πεντηκοστή, να ενωθούν όλοι οι λαοί και να γίνει μια Εκκλησία, ο ελληνικός λαός θέλει να είναι μόνος του πάνω από τους άλλους κλπ. Και κατά τα άλλα είμαστε και ορθόδοξοι, δηλαδή, είμαστε τέλειοι, σωστοί ... τώρα το τι ξέρει από Ορθοδοξία κανείς μέσα σε αυτό το λαό είναι άλλη υπόθεση. Αλλά νομίζει συνήθως ο θρήσκος ότι την αλήθεια την έχει ... κάποιος μητροπολίτης στη νότια Ελλάδα είχε ανακοινώσει κάποτε, «κατέχωμεν την αλήθειαν»! Άνθρωπος που σε όλη του τη ζωή ήταν μέσα στην πλάνη, κυριολεκτικά. «Κατέχωμεν την αλήθειαν», τι θα πει κατέχεις την αλήθεια; Γνωρίζεις την αλήθεια της ορθοδοξίας; Στην πραγματικότητα αυτά που νομίζει κανείς ότι είναι ορθοδοξία τις περισσότερες φορές είναι ανοησίες. Δηλαδή μην έχουμε την εντύπωση, πια, ξέρουμε την ορθοδοξία. Και κάθε τόσο, όταν διαβάζει κανείς τα έργα των αγίων, λέει, τι γίνεται; Αλλά οι περισσότεροι είναι ικανοποιημένοι, γνωρίζουμε την αλήθεια, εμείς την έχουμε, οι άλλοι όλοι είναι αιρετικοί κλπ. Ποια αλήθεια; Αν εξετάσει κανείς τι πιστεύει ο καθένας θα είναι τρομερό. 00:44:55 Το θέμα είναι ότι το βασικό στοιχείο της λατρείας μας δεν είναι η προσευχή, όπως είναι σε όλες τις θρησκείες του κόσμου, αλλά είναι η ένωση, η πλήρης ένωση με τον Θεό. Πλήρης, κανονικά πλήρης, γινόμαστε ένα σώμα, το Σώμα Χριστού. Όλοι μαζί αποτελούμε μέλη του Σώματος του Χριστού. Σαν να είμαστε κύτταρα ενός οργανισμού. Λοιπόν αυτό το πράγμα άλλοτε το ζούσανε πάρα πολύ έντονα, πάρα πολύ έντονα, δηλαδή τη ζούσαν αυτή την ενότητα. Στην εποχή μας έχει επικρατήσει ... όχι μόνο στην εποχή μας, από πολύ παλιά άρχισε αυτό να επικρατεί, ο ατομισμός που υπάρχει μέσα στους θρήσκους ανθρώπους. Ο θρήσκος πάει και προσεύχεται για τον εαυτό του, να παν καλά οι υποθέσεις του, το ένα, το άλλο, και για την οικογένειά του. Και από εκεί και πέρα οι υπόλοιποι ότι θέλουν ας κάνουν, ας προσευχηθούν κι εκείνοι για τον εαυτό τους. Δεν υπήρχε αυτό το πράγμα μέσα στους πρώτους Χριστιανούς. Οι Χριστιανοί εκείνοι ήτανε κάτι άλλο, ζούσαν αυτή την ενότητα. Και αυτό το βλέπουμε και στα έργα των μεγάλων Πατέρων. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος τι λέει για το θέμα αυτό; Λέγει ότι οι Χριστιανοί, και ιδίως εκείνοι που έχουν ανάγκη, το τονίζει αυτό για εκείνους που τους περιφρονούσαν οι άλλοι επειδή ήταν φτωχοί, επειδή ήτανε άρρωστοι, είναι ανώτεροι από την Αγία Τράπεζα. Προσέξτε αυτό το πράγμα, λέγει ότι η Αγία Τράπεζα είναι από λίθο, από πέτρα, από μάρμαρο, και αγιάζεται από το Σώμα του Χριστού που τοποθετείται επάνω. Ενώ οι Χριστιανοί είναι οι ίδιοι Σώμα Χριστού. Οι Χριστιανοί επομένως είναι ανώτεροι από την Αγία Τράπεζα. Ο οποίος μάλιστα επειδή μιλάει τόσο πολύ για την Ευχαριστία στην Δύση τον ονομάσαν διδάσκαλο της Ευχαριστίας. Ο ίδιος τονίζει ότι εις την Θεία Ευχαριστία δεν είναι κάτι, ένα μέσον για να προχωρήσουμε πιο πέρα, είναι κατά κάποιον τρόπο το τέλος. Δεν υπάρχει ανώτερο από την Θεία Ευχαριστία γιατί είναι η ένωση με τον Χριστό. Την ίδια εποχή, στην Δύση ... ήτανε μια Εκκλησία, αδιαίρετη σε Ανατολή και Δύση, τα ίδια πράγματα λέγανε στην Ανατολή, τα ίδια στη Δύση, ... στη Δύση λοιπόν, την ίδια εποχή, ο άγιος Αυγουστίνος λέγει, «εφόσον είστε Σώμα Χριστού και μέλη εκ μέρους, άρα το δικό σας μυστήριο τοποθετείτε στην Τράπεζα του Κυρίου, το δικό σας μυστήριο λαμβάνετε» δηλαδή κατά κάποιο τρόπο τον εαυτό σας λαμβάνετε. Δηλαδή εσείς βρίσκεστε επάνω στην Τράπεζα του Κυρίου, στην Αγία Τράπεζα, εσείς, εσείς, οι Χριστιανοί και το δικό σας μυστήριο λαμβάνετε, δηλαδή τον εαυτό σας λαμβάνετε από εκεί. Γιατί είτε εκεί είτε μέσα στην εκκλησία, είτε οπουδήποτε αλλού, είτε πάνω στην Αγία Τράπεζα, το ίδιο Σώμα Χριστού είναι. Λοιπόν οι Χριστιανοί είναι Σώμα Χριστού και λαμβάνουν το Σώμα Χριστού που είναι στην Αγία Τράπεζα. Σώμα Χριστού κατ’ εξοχήν τα λείψανα ... Βλέπετε αυτά που λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος τα λέει στη Δύση ο άγιος Αυγουστίνος. Και προσέξτε κάτι πολύ όμορφο, αυτό ιδιαιτέρως ισχύει για τους Μάρτυρες. Αυτό είναι μια πάρα πολύ όμορφη διακήρυξη που υπάρχει μέσα στους αιώνες για τους Μάρτυρες. Γιατί αν για όλους τους Χριστιανούς λέγεται αυτό το πράγμα, ότι είναι μέλη Χριστού, πολύ περισσότερο αυτό ισχύει για τους Μάρτυρες. Για εκείνους πια δεν αμφιβάλουμε ότι είναι μέλη Χριστού γι’ αυτό και τα λείψανά τους είναι μέλη Χριστού, γι’ αυτό τα τιμούμε. Οι θρήσκοι βέβαια πάνε στα άγια λείψανα, γιατί περιμένουν να γίνει κάποιο θαύμα για το ένα, για το άλλο. Δηλαδή πάντα πηγαίνουν από συμφέρον. Αυτό είναι ο θρήσκος άνθρωπος. Ο θρήσκος άνθρωπος βλέπει τον Θεό σαν κάτι που θα του δώσει κάτι για να πάρει αυτό που θέλει. Προσφέρει κάτι στους αγίους, στον Θεό, για να αποκτήσει την εύνοιά τους και να πετύχει κάτι. Αυτό είναι ο θρήσκος, έτσι ήταν και όλες οι θρησκείες του κόσμου πράγματα. Στον Χριστιανισμό δεν έχουμε αυτό το πράγμα. 00:50:12 Λοιπόν τα λείψανα των αγίων δεν τα τιμούμε επειδή κάμνουν θαύματα, και τρέχουμε να τα προσκυνήσουμε για να γίνει το θαύμα και σε μας. Τα λείψανα των αγίων τα τιμάμε επειδή είναι μέλη του Σώματος του Χριστού. Να, στη Δύση, δύο κείμενα που είναι πολύ συγκινητικά, το ένα γράφτηκε την εποχή των διωγμών και λέει κάτι συμβουλές. Ένα υπέροχο κείμενο είναι, δεν ξέρουμε πότε γράφτηκε πραγματικά. Γράφτηκε πριν τελειώσουν οι διωγμοί, αλλά μετά μπήκε ότι το έγραψε ένας Πάπας την Ρώμης, ένας επίσκοπος από τους πρώτους γύρω στο 150, ο Πίος ο Α’. Λέει εκεί, «φρόντιζε, να κηδεύεις, των αγίων Μαρτύρων τα λείψανα, τα σώματα, ως μέλη Θεού». Ένα άλλο κείμενο, αυτό είναι γύρω στο 400, βρέθηκε σ’ ένα βάζο με λείψανα, κάτω από μια Αγία Τράπεζα, σε μια αρχαία εκκλησία στην Αλγερία. Την εποχή εκείνη ήταν χριστιανική και η Αλγερία, ακόμη ο Μουσουλμανισμός δεν είχε εμφανιστεί. Εκεί είχαμε τις εκκλησίες της βορείου Αφρικής που ήτανε πάρα πολλές. Κάτω από μια Αγία Τράπεζα βρέθηκε αυτό το 1926 σε ανασκαφές, βρέθηκε ένα βάζο με λείψανα και έλεγε, «σ’ αυτό το άγιο βάζο θα συναχθούν μέλη Χριστού». Δηλαδή όταν κατασκευάστηκε επειδή θα βάζαν μέσα λείψανα αγίων, γιατί θα έμπαινε κάτω από την Αγία Τράπεζα, «σε αυτό το άγιο βάζο θα συγκεντρωθούν μέλη Χριστού». Ποια είναι τα μέλη του Χριστού; Είναι τα λείψανα των Μαρτύρων. Και επειδή και σε Ανατολή και σε Δύση τα ίδια πιστεύανε, τα ίδια λέγανε, να πάμε στην Ανατολή και να ρθούμε εδώ στη Θεσσαλονίκη. Στη Θεσσαλονίκη, λοιπόν, πολύ αργότερα, χίλια μετά από αυτό το βάζο που αναφέραμε στην Αλγερία, εδώ ήταν αρχιεπίσκοπος ο Συμεών ο μέγας λειτουργειολόγος, ο τελευταίος αρχιεπίσκοπος της ελεύθερης Θεσσαλονίκης, ο οποίος εκοιμήθη λίγο καιρό πριν κατακτήσουν την πόλη οι Τούρκοι. Ο Συμεών Θεσσαλονίκης μας λέει κάτι υπέροχο, ότι στα εγκαίνια του ναού, από την προηγούμενη μέρα, βάζουνε πάνω στην Αγία Τράπεζα, ενός γειτονικού ναού, λείψανα Μαρτύρων. Το πρωί τα παίρνει ο αρχιερεύς αυτά τα λείψανα, τα βάζει στο δισκάριο, εκεί όπου βάζουνε τον άρτο που γίνεται Σώμα Χριστού. Στο δισκάριο όπου τοποθετείται το Σώμα Χριστού, βάζουν τα λείψανα των Μαρτύρων και τα πηγαίνουν στο νέο ναό που θα γίνουν τα εγκαίνια και τα τοποθετούν στη νέα Αγία Τράπεζα. Τι λέει τώρα εδώ ο άγιος Συμεών ο αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης; Λέγει ότι αυτά τα λείψανα τοποθετούνται στην Αγία Τράπεζα του προηγουμένου ναού και κατόπιν τα αίρει ο αρχιερεύς στο δισκάριον, όπως το Σώμα του Χριστού, διότι κι αυτά είναι μέλη του Σώματος του Χριστού. Τα τιμάει δηλαδή σαν να τιμάει το Σώμα του Χριστού, διότι, το λέει καθαρά, εάν για όλους λέγεται ότι είστε Σώμα Χριστού και μέλη εκ μέρους, αυτό κατ’ εξοχήν ισχύει για εκείνους οι οποίοι θυσίασαν τον εαυτό τους για τον Χριστό. Λοιπόν τα λείψανα των αγίων είναι μέλη Χριστού, κατ’ εξοχήν. Εμείς, βέβαια, πρέπει να είμαστε μέλη Χριστού, κατά πόσον το καταφέρνουμε, αν και κοινωνούμε συχνά και ξέρω ‘γω ... κατά πόσον είμαστε δεμένοι με το Σώμα αυτό, ή είμαστε άρρωστα μέλη του Σώματος αυτού είναι άλλη υπόθεση. Αλλά για τους Μάρτυρες δεν αμφιβάλουμε. Και κάτι άλλο. Ένας άλλος θεσσαλονικεύς άγιος, ο άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας, λέει κάτι υπέροχο. Λέει πάλι για την Ευχαριστία, ότι εμείς όταν παίρνουμε το Σώμα του Χριστού ... ενώ όταν παίρνουμε μια τροφή, την τροφή την χωνεύουμε και παίρνουμε τα θρεπτικά συστατικά και όλα αυτά γίνονται δικές μας πρωτεΐνες, ας πούμε. Εδώ, λέει, συμβαίνει το αντίθετο, παίρνουμε τον Χριστό και αφομοιωνόμαστε εμείς με τον Χριστό, διότι υπερισχύει το ισχυρότερο, ο Χριστός. Δηλαδή ενώ όταν παίρνουμε τροφές αφομοιώνονται με μας οι τροφές, όταν παίρνουμε το Σώμα και Αίμα Χριστού, εμείς αφομοιωνόμαστε με τον Χριστό. Δεν μεταβάλλεται Εκείνος σε μας, εμείς μεταβαλλόμαστε σε Εκείνον και είμαστε Σώμα Χριστού, μέλη του Χριστού. Και κάτι για τους Μάρτυρες, κάτι πολύ όμορφο που λέγει ο άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας, «οι Μάρτυρες αισθάνονταν τόσο πολύ ενωμένοι με το Σώμα του Χριστού, ώστε προτιμούσαν να τους κόψουν τα δικά τους μέλη, τα χέρια, τα πόδια, το κεφάλι, παρά αυτοί να κοπούν από το Σώμα του Χριστού». Δηλαδή θεωρούσαν ότι η ένωση με το Σώμα του Χριστού είναι μεγαλύτερη απ’ ότι η ένωση των δικών τους μελών με τον εαυτό τους. Και συγκρίνετε τώρα το πώς ... τι ζούμε εμείς οι θρήσκοι που πάμε στις εκκλησίες με μεγάλο σεβασμό. Έξω από την εκκλησία μπορεί να κάνει κανείς ότι θέλει, μέσα στην εκκλησία ... α, εδώ είναι οίκος Θεού, αμέσως αλλάζουν όλα, θαρρείς και έξω ήταν οίκος του διαβόλου. Θαρρείς και έξω δεν υπάρχει Θεός, μόνο όταν μπούμε στην εκκλησία, τότε γινόμαστε παναγίες. Ξαφνικά όλα αλλάζουν. Και με προσοχή γιατί μας βλέπουν όλοι οι άλλοι ... 00:57:44 Βλέπετε την διαφορά. Τα τόνισα όλα αυτά για να καταλάβουμε ότι πολλά πράγματα που τα θεωρούμε ότι αυτό είναι ο Χριστιανισμός, δεν είναι, και είναι τελείως τα αντίθετα. Δηλαδή έχουμε καταντήσει στο σημείο, αυτά που καταδίκασε ο Χριστός, αυτά να θεωρούμε τα σωστά. Και να επιδεικνύονται αυτά τα πράγματα από τους ευσεβείς για να πάρουνε τον έπαινο των ανθρώπων, αλλά δεν θα πάρουν έπαινο από τον Θεό όσοι επιδεικνύουν ευσέβεια. Είδαμε όλα αυτά τα πράγματα πόσο διαφορετικά είναι από αυτά που συνήθως ζούμε. Θα μου πείτε, τι τα λέμε αυτά; Μπορεί να αλλάξουν αυτά, να γίνουν αυτά, μπορούμε να ζήσουμε σαν να είμαστε ενωμένοι σε ένα Σώμα με τον Χριστό; ... Οι Χριστιανοί δεν ξέραν τι θα πει φόβος, θλίψη ... Προσέξτε σε ένα άλλο σημείο που διαφέρουνε. Με τον φόβο. Εάν νιώθουμε αυτή την αγάπη, αυτή την ένωση, με τον Χριστό ... πολλές φορές το να αγαπάς κάποιον καταντάει, ο άλλος, να σε θεωρεί βλάκα και να σε εκμεταλλεύεται, δεν συγκινείται με την αγάπη, αλλά αντίθετα ... δηλαδή άμα δείξεις πολύ αγάπη σε έναν επαγγελματία ζητιάνο δεν ξεκολλάει από σένα ... Τέλος πάντων, ας το αφήσουμε, αλλά τουλάχιστον ας έχουμε την νοσταλγία της αληθινής ορθοδοξίας, του αληθινού Χριστιανισμού. Μη νομίζουμε, δηλαδή, ότι αυτό που κάνουμε εμείς είναι το τέλειο. Γιατί όποιος νομίζει ότι είναι σωστός εκείνος είναι στη μεγάλη πλάνη ... 01:01:12 Τώρα ένα άλλο πράγμα. Εάν δούμε πως αντιμετωπίζαν την κατάσταση, πως αντιμετωπίζαν τους διωγμούς, πως αντιμετωπίζαν όλες τις συμφορές, οι Χριστιανοί άλλοτε, θα δούμε κάτι που και σε αυτό το σημείο υπάρχει τρομακτική διαφορά από τους σημερινούς Χριστιανούς. Τότε δεν ξέραν τι θα πει φόβος. Σήμερα βλέπουμε στις εκκλησίες όλο να ασχολούνται, όχι ο αντίχριστος, όχι θα γίνει αυτό, όχι θα γίνει εκείνο, ότι θα γίνει πόλεμος, ότι το ένα, το άλλο. Αυτοί δεν είναι Χριστιανοί. Αυτοί που φοβούνται αυτά τα πράγματα ... ή αυτοί που φοβούνται ότι θα γίνει Δευτέρα Παρουσία. Οι πρώτοι Χριστιανοί περιμέναν, γιατί δεν γίνεται, γιατί δεν γίνεται, ... χάναν την υπομονή τους. Το βλέπουμε στα κείμενα της Καινής Διαθήκης ότι ανυπομονούσαν να γίνει η Δευτέρα Παρουσία. Σήμερα οι θρήσκοι τρέμουνε, «ου, να μη γίνει η Δευτέρα Παρουσία και καταστραφούμε», και τέτοια ... Και τρέμουνε. Αυτό δείχνει πόσο διαφορετικοί είναι οι σημερινοί, οι θρήσκοι, που νομίζουν ότι είναι Χριστιανοί από τους αληθινούς Χριστιανούς των πρώτων αιώνων. Δηλαδή, τι νιώθανε οι πρώτοι Χριστιανοί ... ας πούμε η χαρά, ήταν ένα χαρακτηριστικό τους. Σήμερα βλέπουμε ένα σωρό Χριστιανούς που γεμίζουν τις εκκλησίες και είναι κάτι πρόσωπα, έτσι, θλιμμένα και θλιβερά ... σοβαρά, βέβαια, σκεφτείτε αυτή η σοβαρότητα, πια, είναι το πιο αποκρουστικό πράγμα. Ο Χριστός είπε να γίνουμε παιδιά και οι άνθρωποι που πάνε στις εκκλησίες φροντίζουν να είναι σοβαροί. Η μεγαλύτερη αμαρτία είναι να είσαι σοβαρός! Απαίσιο πράγμα! Ο απόστολος Παύλος λέει, Προς Γαλάτας, λέει, «ο δε καρπός του Πνεύματός εστιν αγάπη, χαρά, ειρήνη» (Γαλ. 5,22), βλέπετε, μετά την αγάπη βάζει την χαρά, ε; Τρομερό! «Αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθωσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια» (Γαλ. 5,22-23), η πίστη πήγε πολύ πίσω, στο γκάλοπ. Ενώ οι θρήσκοι τι έχουν; Το πρώτο πράγμα, η πίστη. Όχι, η πίστη δεν είναι το πρώτο πράγμα, γιατί αν έχεις πίστη και δεν έχεις αγάπη, ας πούμε, η πίστη σου είναι σαν τη πίστη του Σατανά. «Και τα δαιμόνια πιστεύουν και φρίσσουν» (Ιακ. 2,19). Τα δαιμόνια ξέρουν ότι υπάρχει Θεός, έτσι δεν είναι; Το να πιστεύεις, δηλαδή, ότι υπάρχει Θεός δεν κάνει τίποτα, τι να το κάνεις; Και οι Ιεροεξεταστές πιστεύανε, τι να τους κάνεις; Δηλαδή όταν έχεις μια πίστη συνδυασμένη με μίσος και κακίες και με αλαζονεία, ας αφήσουμε τις κακίες, μόνο η αλαζονεία φτάνει. Πάει, η πίστη δεν έχει κανένα νόημα. Γιατί νομίζουν πια, «α, εγώ πιστεύω, κανένας δεν πιστεύει σαν εμένα», κλπ. τα λένε αυτά. Λοιπόν, προσέξτε τώρα, είχαν την χαρά, έτσι; Δεν είχαν φόβο. Το λέγει ο άγιος Ιωάννης στην πρώτη καθολική επιστολή, «φόβος ουκ έστι εν τη αγάπη, αλλ’ η τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβον» (Α’ Ιωαν. 4,18). Εάν υπάρχει η αγάπη, και αγάπη δεν είναι απλώς η ανθρωπιστική αγάπη και τέτοια, είναι αγάπη, αυτή που είπαμε μέσα στο Σώμα του Χριστού, αγάπη προς τον Θεό και προς τα άλλα μέλη του Σώματος του Χριστού. Αυτή είναι η τέλεια αγάπη. Η αγάπη αυτή που είναι ανταπόκριση προς την αγάπη του Θεού, «αγαπώμεν Αυτόν ότι πρώτος Αυτός ηγάπησεν ημάς» (Α’ Ιωαν. 4,19), μας αγάπησε ο Θεός και τον αγαπούμε και μαζί με Αυτόν, όταν αγαπούμε τον Θεό αγαπούμε και τον πλησίον. Αυτή η αγάπη, λέει, δεν αφήνει φόβο, δεν υπάρχει φόβος στην αγάπη, αλλά η τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβον. Δεν υπάρχει φόβος όταν ζει κανείς μέσα στην αγάπη αυτή του Χριστού. Λοιπόν, τι βλέπουμε στον θρήσκο τον σημερινό; Όλο τρέμει, όχι, ο αριθμός του αντιχρίστου, όχι, ο αντίχριστος εδώ, ο αντίχριστος εκεί, τελικά έχει γίνει πανταχού παρών όχι ο Θεός αλλά ο αντίχριστος στην εποχή μας. Έτσι δεν είναι; Τρέμουν για τον αντίχριστο ... Τρέμουνε για τον αντίχριστο. Αυτός που τρέμει τον αντίχριστο δεν είναι Χριστιανός! Γιατί ο Χριστιανός έχει τη σκέψη του στον Χριστό κι όχι στον αντίχριστο. Είναι τρομερό. Αν βγει κανείς να κάνει μια ομιλία για αντίχριστο θα τρέξουνε τα πλήθη. Όταν μιλάς για Χριστό κανείς δεν δίνει σημασία. Είναι φοβερό. Μια φορά ήμουν σε ένα μέρος, έλεγα κάποια πράγματα για τον Χριστό, δεν πρόσεχε κανένας, ξαφνικά πως έγινε και είπα για τον αντίχριστο, αμέσως όλοι γυρίσανε, να μη χάσουν για τον αντίχριστο. Έρωτα που έχουν με τον αντίχριστο οι ορθόδοξοι Έλληνες! Πολύ μεγάλο έρωτα. «Έρως ανίκατε μάχαν», στην Αντιγόνη είναι αυτό του Σοφοκλέους. Λοιπόν, τι γίνεται; Είχανε τέτοια πράγματα οι πρώτοι Χριστιανοί; Δεν φοβόντουσαν. Δεν φοβόντουσαν. Ο εμός έρως εσταύρωται ... Να πάρουμε μια υπέροχη επιστολή που έχει γράψει ο άγιος Ιγνάτιος Αντιοχείας, ο Ιγνάτιος ο Θεοφόρος, όταν τον οδηγούσαν στη Ρώμη να τον ρίξουνε στα θηρία. Θα τον ρίχναν στα θηρία, ε; Όπως και το κάναν, τον ρίξαν στα θηρία. Γράφει, λοιπόν, μια επιστολή στους Ρωμαίους, πριν φτάσει στη Ρώμη έστειλε μια επιστολή και λέει ότι, «έρχομαι προς τα εκεί και θέλω να επωφεληθώ από τα θηρία που ετοιμάσαν για μένα, τα οποία και θα τα κολακεύσω ώστε να με φάνε γρήγορα. Όχι να γίνει όπως με μερικούς που φοβήθηκαν τα θηρία και δεν τους ακούμπησαν». Ήδη από τότε παρουσιαζόντουσαν θαύματα Χριστιανών που τους ρίχναν στα θηρία και τα θηρία δεν τους τρώγαν. «Όχι», λέει, «να μην γίνει αυτό το πράγμα, εγώ θέλω να με φάνε. Είμαι σιτάρι του Θεού και θα αλεστώ με τα δόντια των θηρίων για να γίνω άρτος καθαρός». Βλέπετε φόβο; Πολύ φοβόταν τα θηρία, ε; Και λέει κάτι άλλο: «Καλόν είναι το δυειν με από κόσμου ίνα εις Χριστόν Ιησούν ανατείλω», «Καλό για μένα είναι να δύσω από τον κόσμο», να δύσω όπως ο ήλιος δύει, «για να ανατείλω στον Χριστό». Δηλαδή τον θάνατο δεν τον βλέπει σαν τέλος, δύω από τον κόσμο, τον βλέπει σαν ανατολή στον Χριστό. «Ο εμός έρως εσταύρωται και ουκ ένι εν εμοί πυρ φιλόυλον», «Ο έρωτας μου», ο Χριστός δηλαδή, «σταυρώθηκε. Δεν υπάρχει, λοιπόν, σε μένα πυρ φιλόυλον, φωτιά που να αγαπάει την ύλη», τι να τα κάνω; Ο έρωτας μου σταυρώθηκε, άστα, κι εγώ να πάω μαζί Του. Βλέπετε πως αντιμετωπίζανε οι Χριστιανοί τότε όλους αυτούς τους διωγμούς. Οι θρήσκοι αντιθέτως τρέμουνε συνέχεια, «αχ, Παναγίτσα μου, αχ, Χριστούλη μου, αχ, το ένα, το άλλο ... μην έρθει ο αντίχριστος ...». Δηλαδή που είναι εκείνο το πνεύμα του Χριστιανισμού; Η χαρά ακόμη και απέναντι στο μαρτύριο! 01:09:21 Δεν ξέρω, τώρα με αυτά που είπα, δεν αναφέρθηκα σε αυτά που κυκλοφορούν, ούτε για αντίχριστους, ούτε άλλες προφητείες που κυκλοφορούν. Οι ψεύτικες προφητείες του Αγαθάγγελου, το ξανθόν γένος Πολλές φορές κυκλοφορούσαν προφητείες, γνήσιες ή ψεύτικες ... εδώ στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ένας αρχιμανδρίτης, για καλό σκοπό το έκανε, ο Θεόκλητος Πολύβης, το 1751 περίπου, έγραψε κάτι προφητείες ψεύτικες, του Αγαθαγγέλου, οι οποίες κυκλοφορούν και σήμερα ακόμη. Και έγραψε εκεί ότι αυτές τις έγραψε, δήθεν, ένας Αγαθάγγελος Ιερώνυμος που ζούσε το 1279 στην Μεσήνη της Ιταλίας, της Σικελίας. Και λέει εκεί μέσα προφητείες, θα γίνει αυτό θα γίνει εκείνο, και οι άλλοι που τα διαβάζαν αυτά όταν κυκλοφόρησε αυτό το βιβλίο, έβλεπαν ότι όλα επαληθεύθηκαν. Βρε, κοίτα το 1279 έζησε αυτός και όλα αυτά που έχουν γίνει μέχρι την εποχή μας επαληθεύθηκαν, άρα πραγματικές προφητείες. Δεν γράφτηκαν αυτές οι προφητείες το 1279, γράφτηκαν το 1751 και όλα όσα γράφαν μέσα τα ήξερε αυτός που τα έγραψε. Ξέρουμε το όνομα του, ξέρουμε ποιος ... Κι όμως αυτές οι προφητείες του Αγαθαγγέλου ακόμη και σήμερα κυκλοφορούν. Εκεί μέσα λέχθηκε ότι το ξανθό γένος θα ελευθερώσει τους Έλληνες, και μάλλον ο Θεόκλητος Πολύβης εννοούσε τους Γερμανούς γιατί είχε φιλίες με τους Γερμανούς, ζούσε στη Γερμανία, ζούσε στη Δρέσδη και στη Λειψία όταν έγραψε τον Αγαθάγγελο. Μάλλον τους Γερμανούς εννοούσε επειδή είχε πιάσει φιλίες, μετά το εκμεταλλεύτηκε η Αικατερίνη η Μεγάλη της Ρωσίας και παρουσίασε ότι το ξανθό γένος είναι οι Ρώσοι. Οι Ρώσοι δεν είναι ξανθοί είναι κοκκινομάλληδες. Αλλά από τότε έχει επικρατήσει, συνέχεια όλες οι ελπίδες των ορθοδόξων Ελλήνων στρέφονται στους Ρώσους, οι οποίοι ποτέ δεν μας βοήθησαν, μόνο κακό μας κάνανε. Και τότε, το 1770, αφού ξεσήκωσαν τους Έλληνες σε Επανάσταση μετά τους εγκατέλειψαν με αποτέλεσμα να σφαγιασθούν. Όχι, ποτέ δεν βοηθήσανε οι ορθόδοξοι Ρώσοι, μη λέμε ανοησίες. Αλλά οι ορθόδοξοι Έλληνες, συνέχεια τις ελπίδες τους δεν τις έχουν στον Χριστό, στους ισχυρούς ορθοδόξους λαούς. Ο Χριστός έδεσε τον Σατανά 01:12:005 Αυτές όλες οι φοβίες δεν έχουν καμιά θέση μέσα σε έναν αληθινό Χριστιανό. Ο Χριστιανός δεν φοβάται ούτε αντίχριστο ούτε τίποτα, ξέρει ότι ο Θεός είναι παντοδύναμος, ότι μας αγαπάει, και ότι ο διάβολος και ο αντίχριστος έχουνε δύναμη μόνο σε εκείνους που πηγαίνουν κοντά τους. Πάλι ο άγιος Αυγουστίνος είπε ότι, «Ο Χριστός ήρθε και έδεσε τον Σατανά. Τότε πως ο Σατανάς που είναι δεμένος μας κάνει κακό; Είναι σαν ένα σκυλί που το έχουμε δεμένο με αλυσίδες. Αν είμαστε μακριά δεν μπορεί να μας δαγκάσει, άμα πάμε όμως κοντά του, ενώ είναι δεμένο με αλυσίδες θα μας δαγκάσει. Έτσι είναι και με τον Σατανά, αν είμαστε μακριά του δεν έχει καμιά δύναμη επάνω μας. Δύναμη αποκτάει μόνο όταν ο άνθρωπος πάει κοντά στον Σατανά, και πάει φυσικά με την ζωή του. Αν η ζωή του είναι κοντινή σ’ αυτά που θέλει ο Σατανάς, τότε βρίσκεται κοντά του και τον παίρνει στην εξουσία του. 01:13:55 Αυτό είναι το ουσιαστικό, ότι υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα που γίνονται εν αγνοία γιατί ακριβώς είναι τόσο διαστρεβλωμένη η εικόνα του Χριστιανισμού, σήμερα, ώστε πάρα πολλά πράγματα που είναι τελείως ξένα προς τον Χριστιανισμό θεωρούνται χριστιανικά και αντιθέτως εκείνα που είναι τα πραγματικά χριστιανικά, εκείνα είναι τελείως άγνωστα. Το θέμα είναι όσο περισσότερο να μπορεί κανείς να έχει επαφή και με την Αγία Γραφή και με τους Πατέρες της Εκκλησίας κι όχι με αυτά που επικρατούνε, αυτά τα καθιερωμένα. Γιατί αυτά τα καθιερωμένα δεν είναι ο Χριστιανισμός, δεν είναι η ορθοδοξία. Είναι απλώς αυτά που βρήκαμε. Θυμάμαι μια φορά έξω από μια εκκλησία ήταν ένας και πουλούσε διάφορα πράγματα, ακόμη και μάτια, ήταν οφθαλμίατρος αυτός και πουλούσε μάτια για ... τα ξέρετε αυτά τα μάτια ε; Και είχε βγει ένας Δεσπότης εκεί και λέει, «α, έχεις και μάτια για το μάτιασμα, ε;», «ναι, όλα όπως τα παραλάβαμε θα τα κρατήσουμε, δεν θα αλλάξουμε τίποτα». Αυτός νόμιζε ότι αυτό είναι η παράδοση μας, η ορθόδοξη, ε; Το ξεμάτιασμα, που λένε. Άλλοι θεωρούν ορθόδοξη παράδοση να βγάλουν τα μάτια του άλλου. Ε, εντάξει, παραδόσεις είναι αυτές, τι να κάνουμε; ......... Σωστοί δεν θα γίνουμε ποτέ. Θεούμενοι, όχι θεωθέντες 01:17:08 Το θέμα δεν είναι σ’ αυτά τα πρέπει που έχετε να μπουν άλλα πρέπει, δηλαδή να αρχίσουμε με λεπτομέρειες αυτό πρέπει να γίνει έτσι, το άλλο πρέπει να γίνει έτσι. Το βασικό είναι, ας πούμε, το όλο θεμέλιο, το όλο ... όχι αυτή η μίζερη θρησκευτικότητα, γιατί είναι πολύ μίζερη. Δηλαδή οι ορθόδοξοι Έλληνες δεν νιώθουν χαρά, δεν νιώθουν την χαρά του Χριστού, γιατί όλο λεπτομέρειες, αυτό πρέπει να κάνουμε, όχι αυτό είναι τέτοιο, το ένα είναι σωστό το άλλο είναι στραβό. Πάρα πολλές φορές αυτό που είναι σωστό το θεωρούν στραβό και το στραβό το θεωρούν σωστό, τέλος πάντων. Αλλά το θέμα είναι απλώς ... με λεπτομέρειες, δηλαδή, πώς να το πω, λένε, δεν βλέπει το δάσος και βλέπει τα δένδρα, το κάθε δένδρο. Φυσικά, ο θρήσκος βλέπει, ένα δένδρο, άλλο δένδρο, λεπτομέρειες, κάθεται στις λεπτομέρειες, «αυτό επιτρέπεται;», «το άλλο επιτρέπεται;», είναι σωστό ή δεν είναι σωστό, δηλαδή τώρα μου λέτε να ‘ρθω και να σας πω πια είναι τα σωστά, να σας δώσω ένα νέο κατάλογο, δεν σας φτάνουν οι κατάλογοι που έχετε; Αυτό ξέρετε τι μου θυμίζει; Μου θυμίζει τους επαναστάτες που ρίχναν τους τυράννους και βάζαν τη δική τους τυραννία. Άσε αν τα λέω σωστά ... είπαμε όποιος νομίζει ότι είναι σωστός βρίσκεται στη μεγαλύτερη πλάνη. Δεν είναι το θέμα, το σωστό. Απλούστατα μη ξεκινάμε από μια βάση που δεν είναι χριστιανική. Δεν είναι το θέμα κατά πόσο θα είμαστε σωστοί ή όχι. Σωστοί δεν θα γίνουμε ποτέ, ποτέ, ποτέ. Έτσι; Ο Χριστιανισμός είναι μια επανάσταση που ποτέ δεν μπορεί να ολοκληρωθεί γιατί οι στόχοι του Χριστιανισμού είναι πολύ μεγάλοι, δεν μπορούμε να τους φτάσουμε. Ποτέ μη πούμε ότι γίναμε σωστοί Χριστιανοί. Γι’ αυτό και για τους αγίους δεν λέμε ποτέ ότι είναι θεωθέντες. Θεούμενοι, σε διαδικασία δηλαδή, σε μια πορεία προς τον Θεό και όχι θεωθέντες. Δεν έγιναν θεοί, θεούμενοι. Μετά θάνατον, εντάξει, αλλά στη ζωή αυτή κάθε στιγμή μπορεί να πέσεις. Κανένας μη θεωρήσει ότι βρίσκεται στο σωστό δρόμο και τέτοια. Αλλά εκείνο που έχει σημασία δεν είναι οι λεπτομέρειες τόσο, όσο το να εμπλέκεται κανείς σε λεπτομέρειες και να χάνει το βασικό. Και το βασικό είναι η ένωση με τον Χριστό και η βεβαιότητα αυτή ότι ο Χριστός είναι μαζί μας, είμαστε ένα με τον Χριστό. Αυτό που έκανε τους Μάρτυρες. Δηλαδή, μη φανταστούμε ότι ένας Μάρτυρας ήξερε τα πάντα, ας πούμε, θεολογίες και τέτοια. Ήταν απλοί άνθρωποι που δεν ξέραν πολλά πράγματα. Νιώθαν ενωμένοι με τον Χριστό. Ε, δεν χωρίζονταν από τον Χριστό με τίποτα, χωρίζονταν από τα χέρια τους, χωρίζονταν από τα πόδια τους, από τον Χριστό δεν χωρίζονταν. Εκκοσμίκευση 01:20:48 Πολλά άλλαξαν. Γιατί όταν πια έπαψε να διώκεται επισήμως ο Χριστιανισμός, άρχισαν να εισρέουν στον Χριστιανισμό πλήθη. Σου λέει τώρα που άλλαξε η κυβέρνηση θα πάμε με το νέο κόμμα. Έτσι δεν γίνεται πάντα με τα κόμματα. Όποιο κόμμα είναι δημοφιλές τρέχουν ... οι σαβούρες από τα άλλα κόμματα τρέχουν εκεί. Πάντα γίνεται αυτό. Κάποιον, πριν από πολλά χρόνια του είπανε, «καλά ρε, εσύ ήσουν προηγουμένως με το άλλο κόμμα το οποίο κυβερνούσε, τώρα πως άλλαξες;» «Δεν άλλαξα εγώ αυτοί άλλαξαν». Άλλαξε η κυβέρνηση. Το θέμα είναι ότι γίνανε πάρα πολλοί Χριστιανοί από τότε που επεκράτησε ο Χριστιανισμός κατά κάποιον τρόπο. Δεν επεκράτησε ο αληθινός Χριστιανισμός εννοείται. Απλούστατα οι αυτοκράτορες, η εξουσίες λέγαν ότι είναι Χριστιανοί, όλοι γίναν Χριστιανοί. Με αποτέλεσμα στους επισκόπους ... λέει κάπου ο Γρηγόριος ο Θεολόγος για κάποιους επισκόπους της εποχής του, «Χθες, εν θεάτροις μέσος, σήμερον αυτός ξένον θέαμα», «χθες», λέει, «σύχναζες στα θέατρα, σήμερα είσαι ο ίδιος παράδοξο θέαμα», θέατρο είσαι εσύ ο ίδιος που έγινες επίσκοπος, δηλαδή. Αφού γλέντησε τη ζωή του δηλαδή, μέσα στα θέατρα μετά έγινε ο ίδιος θέατρο. Ένας επίσκοπος που δεν πιστεύει απλούστατα κάνει μια θεατρική παράσταση. Πως το λέει; Παράδοξον θέαμα, σήμερα εσύ ο ίδιος. Εντάξει, και επίσκοποι γίναν και τι δεν γίναν, και γι’ αυτό βλέπουμε, από τότε αρχίζει μια φυγή ανθρώπων που θέλανε αληθινότερο Χριστιανισμό στο μοναχισμό. Τότε γεννιέται ο μοναχισμός, που σημαίνει μια φυγή από έναν εκκοσμικευμένο Χριστιανισμό. Δεν νιώθαν πια ότι μέσα στις εκκλησίες ήταν εκείνο το παλιό, ο αληθινός Χριστιανισμός και φεύγαν και κάμναν δικές τους κοινότητες έξω από τις πόλεις τις χριστιανικές. Και στο τέλος καταντούμε σε έναν Χριστιανισμό που είναι ... όσο περνάν οι αιώνες γίνεται πιο ατομιστικός γιατί είχε χαθεί αυτή η έννοια του Σώματος του Χριστού. Δεν νιώθαν ενωμένοι. Γι’ αυτό βλέπουμε και να αρχίζουν οι εκκλησίες να γίνονται μικρές. Οι πρώτες εκκλησίες ήτανε ... αν δείτε τις παλιές εκκλησίες, είναι μεγάλες και με πολύ φως, με πολύ φως να βλέπει ο ένας τον άλλον, γιατί νιώθανε όλοι ότι ήτανε μέλη του ενός Σώματος. Δείτε τον άγιο Δημήτριο τι φωτεινή εκκλησία είναι. Όταν άρχισε ... έπεσε αυτή η συνείδηση ότι είναι ενωμένοι σε ένα Σώμα Χριστού και ο καθένας σκεφτόταν τον εαυτό του ατομιστικά, προτιμούσαν να κάμνουν μικρά εκκλησάκια, σκοτεινά, ώστε να πηγαίνουν εκεί, να κρύβονται σε μια γωνία, και να μην βλέπει ο ένας τον άλλον. Βλέπετε οι επόμενες εκκλησίες των επομένων αιώνων είναι μικρές και σκοτεινές, μικρά παραθυράκια, βλέπετε πως αλλάζει η νοοτροπία. Ενώ πρώτα λέγανε «εμείς» μετά γίνεται «εγώ». Αλλά αυτό βλέπετε είναι τελείως αντίθετο προς το αληθινό πνεύμα του Χριστιανισμού. Όσο είναι δυνατόν μέσα στα όρια μιας ενορίας, ας πούμε, να ξαναζήσουν οι ενορίτες, όσοι, τέλος πάντων, όσοι ... γιατί πολλοί είπαμε, έρχονται στην εκκλησία για να ανάψουν το κερί και να ζητήσουν κάποιο ρουσφέτι από τους αγίους, ή από την Παναγία κλπ. Δηλαδή, πώς να το πω, αν μπορούσαν οι Χριστιανοί να ζήσουν αυτή την έννοια του Σώματος του Χριστού, τα πράγματα αλλάζουν. Είναι, δηλαδή, κάτι βασικά πράγματα που πρέπει να αλλάξουν κι όχι απλώς να αντικαταστήσουμε τις συνταγές που υπάρχουν με νέες συνταγές. Όχι νέες συνταγές, ο Χριστιανισμός δεν είναι μαγειρική. Τώρα βέβαια οι καλές νοικοκυρές θα θυμόσουν που μιλάω για τη μαγειρική περιφρονητικά αλλά πώς να το κάνουμε; Εντάξει, κρατήστε τη μαγειρική αλλά όχι και ο Χριστιανισμός να γίνει μαγειρική με συνταγές, ε; 01:25:55 Κοιτάξτε, αυτά που είπα, δεν τα είπα έτσι για να ... σαν κατηγορία. Απλούστατα είναι κάτι όμορφα πράγματα του αληθινού Χριστιανισμού ... να τα μάθετε. Δεν σας είπα, δηλαδή, δικά μου λόγια, σας ανέφερα κείμενα από τους αγίους, από την Αγία Γραφή, από τους Πατέρες. Αυτά όλα εκπροσωπούν τον αληθινό Χριστιανισμό, την αληθινή ορθοδοξία, δεν είναι λόγια ενός παπά. Δεν είναι ένα κήρυγμα που επαναλαμβάνουμε αυτά που λέγονται συνέχεια. Είναι πράγματα που είναι βγαλμένα από τους αγίους, βγαλμένα από την Αγία Γραφή, αλλά που τα ξεχνάμε.   Απαντήσεις σε ερωτήματα   Ζητάτε ότι θέλετε, αλλά «γενηθήτω το θέλημα Σου» Ρώτα τον Χριστό, όχι εμένα. Όταν ρωτάς τον Χριστό είναι εντάξει, όταν ρωτάς εμένα είναι λάθος. Γιατί ρε; Μπα, εντάξει; Έρχονται και μου λένε, «να σου πω λεπτομέρειες για να ξέρεις τι να ζητήσεις από τον Χριστό». Τι να ζητήσω; Θα προσευχηθώ στον Θεό να κάνει εκείνο που ξέρει Αυτός ως καλό, δεν το ξέρω εγώ. Δηλαδή άκουσα κάποια ... η μάνα της έχει καρκίνο. Και ο αδελφός της ανησυχεί μήπως δεν αντέξει η καρδιά της και πάει από καρδιά. Τρελάθηκες, λέω, μακάρι να πάει από την καρδιά, να γλυτώσει όλο αυτό το βάσανο. Τι ανοησίες είναι αυτές; Να μη πεθάνει, δηλαδή, και να κρατιέται να βασανίζεται. Αντιλαμβάνεστε τι αηδίες ζητάνε οι άνθρωποι; Ζητάνε αηδίες. Δηλαδή ένας έχει καρκίνο, που θα υποφέρει και θα υποφέρει, και οι άλλοι ανησυχούν μη πεθάνει από την καρδιά. Μακάρι να πεθάνει από την καρδιά να γλυτώσει. Η λογική των ανθρώπων είναι τόσο ηλίθια, γι’ αυτό ζητάνε και πράγματα στις προσευχές που είναι ηλίθια. Πόσες φορές ζητάνε ηλίθια πράγματα, για τις προσωπικές τους φιλοδοξίες, για τα οικονομικά τους, για το ένα, για το άλλο. Το καταλαβαίνω να ζητάς για τα οικονομικά σου αν είσαι σε τρομερή κατάσταση, αλλά ζητάς να πετύχει το ένα, να γίνει το άλλο, να αποκτήσεις λεφτά και τέτοια ή να κάνεις ... Ένας είχε τάξει άμα πάρει πολλά λεφτά θα χτίσει ένα εκκλησάκι. Εξάλλου έχουμε και τέτοια παραδείγματα, στο Λος Άντζελες άμα πάτε θα δείτε μια εκκλησία καταπληκτική, ορθόδοξη ελληνική, την αγία Σοφία. Καταπληκτική εκκλησία. Ε, αυτή την έκτισε ένας παραγωγός ταινιών, Σκούρας Φιλμ. Αυτός είχε τάξει, αν πετύχει εκεί στις ταινίες του θα χτίσει μια μεγάλη και υπέροχη εκκλησία. Πέτυχε, έγινε μεγάλος παραγωγός ταινιών και έχτισε αυτή την εκκλησία. Ωραία, δεν δυσαρεστήθηκα που την έχτισε, αλλά όχι ότι αυτό είναι το τέτοιο ... βοήθαμε να γίνω πάμπλουτος και θα δώσω και σε Σένα. Όχι αυτά τα πράγματα, αυτά δεν είναι ... Εντάξει, βέβαια, θα μου πείτε, ο άνθρωπος έκανε καλό, έχτισε μια πολύ όμορφη εκκλησία, αλλά όχι να το πάρουμε αυτό σαν τέτοιο ... Χαίρομαι που χτίστηκε αυτή η εκκλησία, ωραία, αλλά πώς να το πω, δεν είναι αυτό ο Χριστιανισμός. Εντάξει, για εκείνον, σε σχέση με τους άλλους που μόνο να κλέψουν και να κάνουνε ... ε, αλλά όχι ότι αυτό είναι ο αληθινός Χριστιανός. - Κακό είναι να ζητάμε να μας βοηθήσει να πετύχουμε στη δουλειά μας; - Τώρα το θέμα είναι ... ζητήστε εσείς, αλλά πέρα απ’ όλα να λέτε, «γεννηθήτω το θέλημά Σου», από ‘κει και πέρα ζητήστε ότι περνάει από το μυαλό σας, δεν θα κάνουμε συνταγές τι πρέπει να ζητήσετε, τι όχι, αλλά να ξέρουμε ότι μπορεί αυτό που ζητάμε να μην είναι σωστό. Και μη θυμώνουμε, ε; Γιατί υπάρχουν άνθρωποι, που αν δεν γίνει αυτό, θυμώνουνε! Να δείτε τι βρισίδι έχω φάει από ανθρώπους που ζητούσαν κάτι από τον Θεό και δεν έγινε, και βρίζαν τον Θεό, βρίζαν κι εμένα επειδή νομίζαν ότι είμαι αντιπρόσωπος του Θεού. Άλλη βλακεία αυτή, ότι οι ιερείς είναι αντιπρόσωποι του Θεού. Η λέξη αντιπρόσωπος του Θεού μας ήρθε από τη Δύση, για πρώτη φορά εκεί αντιπρόσωπος του Θεού έγινε ο Πάπας. Λοιπόν, να ξέρετε ότι εφόσον ο Θεός είναι πανταχού παρόν δεν χρειάζεται αντιπροσώπους. Αντιπρόσωπος υπάρχει μόνο όταν απουσιάζει ο εκπροσωπούμενος. Δηλαδή, γίνεται μια τελετή, καλούνε τον Νομάρχη, δεν πάει ο Νομάρχης, πάει αντιπρόσωπος του Νομάρχη, αν είναι ο Νομάρχης δεν θα υπάρχει και αντιπρόσωπος. Εφόσον, λοιπόν, ο Θεός είναι πανταχού παρόν δεν χρειάζεται αντιπροσώπους. Σκεφτείτε πόσα πράγματα έχουμε πάρει από την Δύση. Και λέμε ... φωνάζουν οι ορθόδοξοι εδώ εναντίον του Πάπα ... το τι παπικά πράγματα έχουμε πάρει εδώ που εκεί τα έχουνε πετάξει. Δηλαδή, υπάρχουνε πράγματα που εκεί πια δεν ισχύουνε και ισχύουν σε μας. Δηλαδή, εκείνοι καταλάβανε, διορθώθηκαν και οι δικοί μας τα έχουν αυτά και τα θεωρούν ορθόδοξα. Πάρα πολλά πράγματα. Δηλαδή, η αλλοίωση που έχει γίνει στον Χριστιανισμό είναι πολύ μεγάλη, πολλά πράγματα που δεν θεωρούνται σπουδαία αλλά είναι. Ο ιερέας δεν είναι αρχηγός, είναι διάκονος, υπηρέτης του λαού - Οι ιερείς τι είναι; Λειτουργοί του Θεού; - Διάκονοι των μυστηρίων του Θεού. Το λειτουργός φυσικά αυτό σημαίνει, «έργο για τον λαό». Όχι απλώς του Θεού, δηλαδή, του λαού είναι ... για τον λαό είναι ... δηλαδή αυτά που κάνει ο ιερέας δεν είναι για τον Θεό, δεν χρειάζεται ιερείς ο Θεός. Δεν χρειάζεται ο Θεός ιερείς, είναι για τους ανθρώπους, υπηρέτες του λαού του Θεού. Γι’ αυτό στα λατινικά λέγεται ο λειτουργός minister, τι θα πει minister; Magister είναι αυτός από το magnus, magis, μεγάλος, μείζων, magister ο μεγαλύτερος, χρησιμοποιείται κυρίως για τους δασκάλους, το master που λένε. Το minister είναι από το minus που θα πει, «λιγότερο», είναι ο κατώτερος. Minister είναι ο υπηρέτης. Δηλαδή, ο ιερέας δεν είναι αρχηγός του λαού, είναι υπηρέτης του λαού του Θεού. Εξάλλου ο Κύριος μας το είπε, «Όποιος θέλει να είναι πρώτος θα γίνει έσχατος και ο ηγούμενος ως ο διακονών» (Λουκ. 22,26-27). Καταλαβαίνετε; Μέσα στο Χριστιανισμό όλα είναι ανάποδα από ότι στον υπόλοιπο κόσμο, ή στις διάφορες θρησκείες του κόσμου. Είναι ανάποδα. Πολύ ανάποδος είναι ο Χριστιανισμός. Αν δεν το καταλάβετε ότι ο Χριστιανισμός είναι ανάποδος, τίποτα δεν καταλάβατε! Ανάποδος, το καταλαβαίνετε; Όλα είναι ανάποδα στον Χριστιανισμό! Σε σχέση με τον κόσμο. Τώρα πιο είναι το σωστό, το ανάποδο του Χριστιανισμού ή το σωστό του κόσμου, εκείνο διαλέξτε. Αλλά να ξέρετε δεν είναι ο Χριστιανισμός κάτι παράλληλο προς τον κόσμο, ή προς τις θρησκείες του κόσμου. Όλα τα ανατρέπει. Ανατροπή των πάντων είναι. Τίποτα δεν αφήνει όρθιο ο Χριστιανισμός. Ο αληθινός Χριστιανισμός. Ο άλλος είναι ο συμβιβασμένος Χριστιανισμός, ο εκκοσμικευμένος, που ... καλό κι αυτό, καλό κι εκείνο, κλπ., κλπ. Εντάξει; Τετέλεσται; Άσε τώρα τις ευχαριστίες ...   Κάποιος φίλος σχολίασε, στο Facebook, αυτά που λέει ο π. Ειρηναίος: Τώρα γιατί μου θυμίζει έντονα τον Γοντικάκη το 1987; Όχι, δεν είπα ότι δεν μ' άρεσε, ή ότι δεν τα λέει σωστά. Όμως σε παρασύρει σε ενθουσιασμό, όπως ο Βασίλειος. Απάντηση: Πριν τη Βαβυλώνια Αιχμαλωσία, τον καιρό των Βασιλέων του Ισραήλ, υπήρχαν οι Προφήτες. Μάλλον είχαν συγκεκριμένο στυλάκι και αναγνωρίζονταν, από κάποια εξωτερικά στοιχεία ως Προφήτες, από τον λαό. Τότε, οι Βασιλιάδες, πλήρωναν τους Ψευδοπροφήτες, κάποιους για να εμφανίζονται ως Προφήτες και διαλαλούν στο λαό ότι «Όλα Πάνε Καλά» και να κοιμίζουν τον λαό, ενώ οι Προφήτες κήρυτταν ΜΕΤΑΝΟΙΑ. Δεν με ενθουσιάζουν (πλέον ...) τα διάφορα σαν αυτά που λέει ο Ειρηναίος. Μπήκα όμως στο κόπο να τον απομαγνητοφωνήσω γιατί είναι μια όαση («προς το αυθεντικό») στη πλημμυρίδα Ψευδοπροφητών που κυκλοφορούν στην Εκκοσμικευμένη (εδώ και αιώνες ... ας πούμε 17 ... ή και 20!) και άγρια Εκκοσμικευόμενη «εκκλησία». Και εκκοσμίκευση δεν είναι τα γκρι ράσα ή τα ψαλιδισμένα μούσια, κατ’ εξοχήν ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗ είναι το ότι δημιουργούν και συντηρούν και τροφοδοτούν την εντύπωση, την ΠΛΑΝΗ, ότι η Εκκλησία του Χριστού είναι ΘΡΗΣΚΕΙΑ. Και σ’ αυτό το «χορό» συμψάλλουν με εντυπωσιακή αρμονία και ενθουσιασμό, και «παραδοσιακοί» και πάσης φύσεως «εκσυγχρονιστές» (νεο-, μετά- και τρέχα γύρευε ...).